Dit zijn de beste en slechtste beleggingsfondsen in 2022

GAS Geen enkel fonds met een focus op de klassieke energiereuzen verloor geld in 2022. © Getty Images/iStockphoto
Ilse De Witte
Ilse De Witte Redacteur bij Trends

De stijging van de rente is de rode draad door de slechte rendementen van de beleggingsfondsen van het afgelopen jaar. De winnaars zijn vooral te vinden in de energiesector.

Als de rente stijgt, komen nieuwe obligaties op de markt die meer opbrengen. Bestaande obligaties worden minder waard. De lage rente op de oude obligaties compenseert vaak niet de daling van de obligatiekoersen. Fondsen met een focus op langlopende Europese obligaties verloren gemiddeld 36,7 procent in 2022. Geen enkele fondsencategorie deed slechter. In de Verenigde Staten is de rente al een pak hoger dan in Europa, wat het al iets gemakkelijker maakt om geld te verdienen met obligaties. Fondsen met een gediversifieerde portefeuille van Amerikaanse, kortlopende obligaties wonnen gemiddeld 4,3 procent in 2022.

Ook voor aandelen brengt een stijgende rente tegenwind. Al zijn er grote verschillen. Van alle sectoren in de Europese aandelenindex Stoxx600 presteerde de vastgoedsector het afgelopen jaar het slechtst, met een negatief rendement van 34,7 procent. De energiesector haalde dan weer een

return van ruim 21 procent, ondanks de rente. Die sectorprestaties zien we weerspiegeld in de rangschikking van de beste en de slechtste beleggingsfondsen van het afgelopen jaar.

De verliezers: vastgoedfondsen

Wie in de vastgoedaandelen investeerde via een tracker als iShares STOXX Europe 600 Real Estate UCITS ETF raakte in 2022 bijna 38 procent van zijn inleg kwijt. Het aandeel van het Duitse Vonovia, dat zwaar weegt in de Europese vastgoedindexen, verloor ruim de helft van zijn waarde in 2022, omdat het zich verslikte in de overname van concurrent Deutsche Wohnen. Beleggers pikken in 2023 duidelijk de verliezers van vorig jaar op, want Vonovia staat nu 10 procent hoger dan op 30 december.

De professionele beleggers in vastgoed deden het gemiddeld iets beter dan de markt, volgens de dataleverancier Morningstar Direct. De in België door banken of brokers verdeelde beleggingsfondsen met een focus op Europees vastgoed (-33% gemiddeld in 2022) of vastgoed uit de eurozone (-29%) verloren ongeveer een derde. Op tien jaar blijft nog 3,85 en 2,85 procent gemiddeld jaarlijks rendement over na 2022.

Vastgoedaandelen hebben op twee manieren last van de stijgende rente. Ten eerste hebben ze regelmatig financiering nodig voor nieuwe projecten. Ze kunnen geld ophalen door nieuwe aandelen uit te geven, wat de koers drukt omdat de winst dan over meer aandelen moet worden verdeeld, of ze kunnen leningen aangaan. Voor leningen betalen ze nu meer rente dan een jaar geleden. Ten tweede hebben beleggers de voorgaande jaren vastgoedaandelen gekocht als alternatief voor obligaties, omdat vastgoedaandelen royale dividenden uitkeren.

Bij de vastgoedfondsen hield R-Co Thematic Real Estate C vorig jaar nog het beste stand (-23,5%). Het fonds komt uit dezelfde stal, Rothschild & Co, als het in België erg populaire gemengde fonds R-co Valor, dat iets meer dan 8 procent verloor in 2022.

De winnaars: energiefondsen

De oorlog tussen Rusland en Oekraïne wordt uitgevochten met raketten en drones, de oorlog tussen Rusland en Europa met olie en gas. Daardoor konden de energiebedrijven hogere prijzen aanrekenen. Geen enkel fonds met een focus op de klassieke energiereuzen verloor geld in 2022. De deelbewijzen van NN (L) Energy X Cap USD werden in een jaar zelfs ruim de helft meer waard. De deelbewijzen noteren in dollar, waardoor de wisselkoersen het rendement nog een extra duw in de rug geven. Wie vorig jaar 100 Amerikaanse dollar kocht, betaalde daar op de valutamarkten 88 euro voor. Wie vandaag 100 dollar opnieuw verkoopt, krijgt daar 93 euro voor.

Beleggingsfondsen met een focus op alternatieve energie, zoals Pictet-Clean Energy R (-22,4%) of BNP Paribas Energy Transition (-35,6%), konden vorig jaar niet profiteren. De grootste positie van dat laatste fonds is overigens het Amerikaanse bedrijf Plug Power, dat vorig jaar in het nieuws kwam met de bouw van een groenewaterstoffabriek in de Antwerpse haven. Over de voorbije tien jaar presteerden deze fondsen met een gemiddeld jaarrendement van 10,9 procent wel veel beter dan de klassieke energiefondsen (2,4%).

Amper winnaars bij gemengde fondsen

Sinds de financiële crisis zijn gemengde fondsen in ons land erg populair. Dat heeft vooral te maken met Carmignac Patrimoine, dat erin slaagde in het rampzalige beursjaar 2008 verliezen te vermijden met een mix van obligaties en aandelen in de portefeuille, die werd ingedekt tegen bepaalde risico’s door het gebruik van derivaten. Het voordeel van dat type fondsen is dat beleggers zelf niet voortdurend hoeven na te denken hoeveel gewicht ze aan obligaties of aandelen zouden toekennen.

Morningstar deelt de gemengde fondsen in categorieën in: fondsen die typisch 70 tot 90 procent in aandelen beleggen (agressief), 50 tot 70 procent (gematigd) of 20 tot 50 procent (voorzichtig). Daarnaast zijn er flexibele gemengde fondsen, die in theorie van 0 tot 100 procent in aandelen belegd kunnen zijn, naargelang hun visie op het komende beursjaar.

Tussen de gemengde fondsen is het speuren naar positieve rendementen. In 2022 ontsnapte ook Carmignac Patrimoine (-9,4%) niet aan verliezen. Bij de fondsen met 50 tot 70 procent in aandelen wist enkel Lazard Patrimoine Opportunities SRI RC (0,9%) nipt de voetjes droog te houden.

Bij de flexibele gemengde beleggingsfondsen leden twee fondsen minder dan een half procent verlies: Vector Flexible C3 en Schroder ISF Inflation Plus A. Het eerste wordt op basis van een kwantitatief model beheerd door drie Belgen. Zij stoppen dezelfde aandelen in Vector Flexible als in Vector Navigator (-7,4%), maar voegen aan dat eerste fonds met derivaten een bescherming tegen marktschommelingen toe. Het tweede fonds wordt beheerd door Schroders en bestaat vooral uit overheidsobligaties.

Zoals uitgelegd, draaide de euro-dollarwisselkoers goed uit voor beleggers die fondsendeelbewijzen in dollar kochten van fondsen als DWS Concept Kaldemorgen USD (+3,5%). Wie hetzelfde fonds in euro kocht, slikte 4,1 procent verlies.

Modewoorden zijn uit de mode

Beleggingsfondsen met een focus op technologieaandelen verloren gemiddeld 32 procent in 2022. Ook daar is de rente de spelbreker. Als de rente daalt, groeien de bomen tot in de hemel voor bedrijven die nog geen winst maken, maar hoge winsten in een verre toekomst beloven. Dat komt omdat bedrijven dan steeds langer en goedkoper kunnen lenen, maar ook omdat de rente de berekeningen van de cijferaars beïnvloeden. De omrekening van toekomstige winsten naar hun huidige waarde levert meer op bij een lage dan bij een hoge rente. Wat opvalt bij de negatieve uitschieters is dat enkele modewoorden regelmatig terugkeren, zoals artificial intelligence, disruptive, growth, rising stars of next generation.

Beleggingsfondsen met een focus op technologie-aandelen verloren gemiddeld 32 procent in 2022.

4,3 procent winst haalden fondsen met een gediversifieerde portefeuille van Amerikaanse, kortlopende obligaties gemiddeld in 2022.

36,7 procent verlies leden fondsen met langlopende Europese obligaties gemiddeld in 2022.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content