Belgische binnenlandse vraag stagneert, uitvoer zal dit jaar vertragen

Eind 2011 lag de finale binnenlandse vraag in België bijna 3% hoger dan eind 2007. In de gehele EMU was dat bijna 3% lager. Deze relatief betere prestatie van België in de voorbije vier jaar gold zowel voor de particuliere consumptie als de investeringen.

Dit jaar zal de consumptie volgens KBC negatief worden beïnvloed door de dalende koopkracht van de gezinnen, te wijten aan de zwakkere arbeidsmarkt en vooral de fiscale maatregelen om de overheidsfinanciën te saneren.

Toch zijn de analisten van de bank minder negatief voor de consumptie dan bij onze visie een kwartaal geleden. Na de keldering tot februari dit jaar is het consumentenvertrouwen terug verrassend opgeveerd.

De bezorgdheid van de consument over een toename van de werkloosheid nam daarbij beduidend af. Hierdoor zien we de gezinsspaarquote in 2012 wat meer dalen.

De werkloosheid kruipt slechts langzaam omhoog en de verbeterde dynamiek van de uitzendarbeid wijst erop dat de jobmotor later dit jaar terug kan aanslaan.

Uitbreidingsinvesteringen niet aan de orde van de dag

Na twee negatieve jaren kenden de investeringen in 2011 een sterke groei. Achter het mooie jaarcijfer ging wel een uitgesproken kwartaaldynamiek schuil, met een bijzonder stevige eerste jaarhelft gevolgd door alweer een daling in de tweede helft.

Het onzekere klimaat in de eurozone leidt ertoe dat zowel de bedrijfsinvesteringen als de investeringen in woningbouw tot zeker in het najaar van 2012 verder zullen krimpen.

Voorlopende investeringsindicatoren kondigen dit aan. De dynamiek van de bestellingen van kapitaalgoederen lijkt weliswaar een keerpunt te hebben bereikt, maar is nog altijd erg zwak.

De capaciteitsbezettingsgraad bleef de voorbije maanden ruim onder zijn langetermijngemiddelde, wat suggereert dat uitbreidingsinvesteringen niet echt aan de orde zijn. Een en ander ligt in lijn met de ‘Bank Lending Survey’ van de NBB, die te kennen geeft dat de vraag naar bancaire kredietverlening vanwege ondernemingen afneemt.

Met een belangrijk aantal van onze handelspartners binnen de EMU die in 2012 in recessie blijven verkeren, zal ook de Belgische uitvoer in 2012 erg zwak presteren.

Sinds het voorjaar van 2011 is vooral de uitvoer naar de ‘probleemlanden’ van de EMU sterk teruggevallen. In die groep zijn Italië en Spanje belangrijke handelspartners.

Begin 2007 waren beide landen nog goed voor meer dan 10% van onze totale uitvoer. Volgens recente uitvoercijfers is dat nu nog maar 6,7%.

Dat de uitvoergroei in 2012 toch positief blijft, danken we aan de uitvoer naar buiten de Europese Unie. Doordat de groei van de invoervraag volledig stilvalt, zal de netto-uitvoer nog een lichte groeibijdrage leveren.