Olie weer het zwarte goud

De prijs van een vat ruwe olie is sinds vorige zomer verdubbeld. Dat heeft te maken met een verwachte stijging van de vraag, ingegeven door de stimuli van de monetaire en fiscale overheden die de economie weer op het groeipad moeten helpen. Anderzijds zorgde de discipline aan de aanbodzijde ervoor dat de voorraden ook in de periode met een lage vraag niet te hoog opliepen.

De consumptie daalde in 2020 naar 90,2 miljoen vaten ruwe olie per dag tegenover nog bijna 100 miljoen in 2019. De zogenoemde OPEC+, bestaande uit de leden van het OPEC-aanbodkartel aangevuld met andere producenten onder aanvoering van Rusland, produceert nu gezamenlijk 7,2 miljoen vaten per dag minder dan voor de coronapandemie. Saoedi-Arabië deed daar op eigen initiatief 1 miljoen vaten per dag bovenop, een maatregel die normaal eind deze maand zou aflopen maar toch werd verlengd.

De OPEC+ blaast de voorbije weken warm en koud wat de termijn van de aanbodbeperkingen betreft. Rusland, dat kreunt onder de economische sancties, heeft het er stilaan mee gehad en kan best wat extra olie-inkomsten gebruiken. Ook een aantal andere leden van het kartel, zoals Iran, zouden liever meer olie oppompen. Er kwam een compromis uit de bus waarbij de output van OPEC+ in april per saldo grotendeels onveranderd blijft en Rusland (+130.000 vaten/dag) en Kazachstan (+20.000) een fractie meer mogen produceren. Buiten de OPEC+ is de productiedaling in de Verenigde Staten opvallend. De Amerikaanse output is gedaald naar minder dan 10 miljoen vaten per dag tegenover nog 13,1 miljoen vaten vorig jaar.

Financiële vraag

Volgens het Internationaal Energie Agentschap zal de vraag pas in het derde kwartaal het aanbod weer bijbenen. OPEC verwacht dat de vraag dit jaar aantrekt naar 96 miljoen vaten per dag, nog een stuk onder het niveau van 2019. Het heeft er dan ook alle schijn van dat vooral financiële marktpartijen de olieprijs omhoog hebben gejaagd. De uitstaande longpositie van de speculatieve investeerders op de termijnmarkten was in 2,5 jaar niet meer zo hoog. Ruwe olie is momenteel in backwardation, wat betekent dat er een premie moet worden betaald voor termijncontracten met een afloopdatum op korte termijn. Afgeleide producten als benzine zijn in contango, waarbij latere termijncontracten duurder zijn. Op korte termijn is de kans groot op een consolidatie of zelfs een daling van de olieprijs. Pas indien de groei van de vraag daarna effectief aantrekt en de voorraden verder dalen, kan de olieprijs weer hoger.