“Een gebouw wordt een pc met een dak”

Steeds meer wordt slimme technologie geïntegreerd in gebouwen. Dat zorgt voor efficiëntere en duurzamere gebouwen, maar tegelijkertijd evolueert ook de bouwsector razendsnel. “In plaats van de bouwsector, moet je vandaag eigenlijk spreken over de bouwtech-sector. Want onze bedrijven zelf omarmen ook de digitalisering”, vertelt Véronique Vanderbruggen van de Confederatie Bouw.

Slimme gebouwen duiken stilaan op in alle sectoren: woningbouw, retail, kantoren, ziekenhuizen… “Door de integratie van tal van intelligente toepassingen en technologieën wordt een gebouw eigenlijk een pc met een dak. De stroom van gegevens die wordt gegenereerd, zorgt ervoor dat we energiezuinige, CO2-neutrale en zeer duurzame gebouwen kunnen realiseren en dat ook te allen tijde kunnen opvolgen. We evolueren zelfs naar circulaire economie en urban mining, waarbij producten aan het einde van de levenscyclus worden gerecycleerd en hergebruikt als grondstof”, aldus de directeur public relations van de Confederatie Bouw.

Het is een logische gang van zaken, die zich geleidelijk aan ook in de huiskamer en bestaande werkplekken doorzet. “Denk maar aan de slimme thermostaat, die toelaat dat het thuis aangenaam warm is, als je terugkomt van het werk. Denk aan alarmsystemen die je vanop afstand kan bedienen. Of de evolutie in kantoren, waar verlichting op een intelligente manier wordt aangestuurd om te vermijden dat de lichten het hele weekend blijven branden omdat iemand vergat om ze uit te zetten. Nu al laten sensoren toe om te meten of er activiteit is en kunnen die de verlichting en verwarming aansturen om het energieverbruik te optimaliseren.”

Bovendien wordt vandaag ook veel meer gekeken naar de totale kost van een bouwproject, onderhoud inbegrepen. “Gebouwen zullen langer meegaan. Dankzij digitalisering en slimme technologie zal men veel makkelijker kunnen monitoren wat het verbruik is, welke toestellen defecten vertonen of einde levensduur zijn, waar er zaken geoptimaliseerd kunnen worden, enzovoort…”

Van bouw naar digitale sector

De overheid stimuleert die evolutie met nieuwe, strengere regelgeving. En bouwheren hebben vandaag andere verwachtingen. Dat alles heeft een grote impact op de bouwbedrijven. Véronique Vanderbruggen: “Voor de uitvoering van dergelijke projecten is meer samenwerking tussen de verschillende specialisaties cruciaal. Het gaat niet meer op om eerst een gebouw te zetten en er vervolgens alle technieken in te plaatsen en leidingen aan te leggen. Reeds in de conceptfase moet men gebouwen zo ontwerpen dat ze steeds kunnen worden aangepast aan de gebruiker, de toekomstige gebruiker en aan nieuwere technologie.”

Ook de bouwsector zelf digitaliseert in een ongezien tempo. Nieuwe toepassingen zoals e-factoring, track & trace-systemen, aanwezigheidsregistratie op werven, virtual reality voor opvolging van werven of inspecties met drones, … Ook apps en big data doen hun intrede in de sector.

Vanderbruggen: “We denken dat binnen enkele jaren elke bouwonderneming digitaal zal bouwen, gebruik makend van Building Information Modelling, kortweg BIM. Alle gegevens die ooit zullen nodig zijn voor het bouwen en beheren van een gebouw worden daarbij mee verwerkt in de plannen en uitvoering. Zaken voor de bouw, de akoestiek, de verlichting, het klimaat, het onderhoud van gebouwen maar bijvoorbeeld ook van wegeninfrastructuur, worden mee geïntegreerd. Door alles op elkaar af te stemmen, zullen projecten trouwens ook sneller kunnen worden gerealiseerd.”

Slim vakmanschap

Hoe meer de digitalisering zich doorzet, hoe belangrijker ook het vakmanschap zal worden. En net daar schuilen ook de opportuniteiten voor de Belgische bouwsector. “Als de uitvoerders meer technologische kennis moeten hebben en meer moeten samenwerken, zal de vakman steeds meer uitgroeien tot een ‘slimme’ vakman die ook met digitale tools kan omgaan. Dat vergt wellicht een ander human resourcesbeleid in de bouwondernemingen. Het zal ongetwijfeld een grote impact hebben op de profielen en competenties die nodig zijn, en uiteraard ook op vorming en opleiding.”

“Maar vooral: dankzij deze evolutie kunnen onze Belgische bouwbedrijven een grote toegevoegde waarde kunnen aanbieden”, benadrukt Véronique Vanderbruggen. “Het is een deel van het antwoord op de concurrentie van buitenlandse bedrijven met lagere lonen. Bouwondernemingen die mee zijn met de digitalisering zullen veel betere diensten en meer knowhow kunnen aanbieden aan de bouwheren, wat een duidelijke voorsprong gaat opleveren. Digitalisering en smart buildings vormen dus geen bedreiging maar net een grote opportuniteit voor onze sector.”