Tijd voor een energiepact

Het wordt de hamvraag voor de komende winter: kunnen de kernreactoren Doel 3 en Tihange 2 weer stroom produceren of niet? De twee zijn stilgelegd omdat er haarscheurtjes in de reactorvaten zitten.

Opvallend, want in 2012-2013 lagen ze daarom ook al tien maanden stil. Dat er met de veiligheid geen risico’s mogen worden genomen, is duidelijk.

Tegelijk doet het uitvallen van de twee centrales vragen rijzen over de energiebevoorrading. Zo zat de hoogspanningsnetbeheerder Elia op 17 januari 2013 dicht bij een situatie waarbij delen van het land zonder stroom hadden moeten worden gezet om een crash van het netwerk te vermijden. Dankzij buitenlandse import werd het gevaar bezworen.

Lukt dat ook komende winter? De elektriciteitsproducenten hebben in heel Europa een pak gascentrales stilgelegd. De importmogelijkheden zijn dus veel beperkter.

Van de overheid is weinig heil te verwachten. Staatssecretaris voor Energie Melchior Wathelet heeft de verdienste dat hij een visie op het energiebeleid heeft neergeschreven, met hernieuwbare energiebronnen en gascentrales in de hoofdrol. De bijbehorende maatregelen, onder andere subsidies voor nieuwe gascentrales, dreigen echter te verzanden in een juridisch kluwen. Zelfs indien er na de verkiezingen van 25 mei snel een regering wordt gevormd, is het wellicht september of oktober voor die maatregelen kan nemen.

Om te vermijden dat er nog veel tijd verloren gaat, leggen privébedrijven en andere stakeholders het best een omvattend plan op tafel. Op initiatief van Elia wordt druk gewerkt aan een energiepact. Dat moet de ambitie hebben verder te gaan dan de meeste werkstukken met die titel, zoals het recente Nederlandse energiepact, dat geen visie en slechts vage doelstellingen bevat. Het Elia-energiepact moet bij voorkeur een kant-en-klaar maatregelenpakket worden, waarin staat wat de mogelijke scenario’s zijn om onze bevoorrading te verzekeren, en hoeveel die zullen kosten. Want de tijd dringt.