Portugal valt rating agencies aan: juist doelwit, foute aanval

Het Portugese gerecht gaat op basis van een klacht van vier economen achter de drie grote rating agencies (in een gruwelijke vertaling: kredietwaardigheidsmaatschappijen) aan. Op zich is die aantijging onzin.

Volgens deze klacht zouden Moody’s, Standard & Poor’s en Fitch met hun afwaarderingen (“downgrading”) van de Portugese kredietwaardigheid het land in de financiële problemen gestort hebben.

Op zich is die aantijging onzin. Portugal zit vandaag diep in de miserie omdat het land al vele jaren economisch verkeerd geleid wordt. De economische groei is al jaren beneden peil omdat de structuren van de economie erg archaïsch blijven en gecivilizeerde vormen van crony capitalism de maatschappelijke efficiëntie van de economie zwaar in die wielen rijdt.

Met of zonder commentaar en afwaarderingen van de drie grote rating agencies, Portugal staat waar het staat vandaag omwille van slecht intern beleid. Punt.

Hebben de Grote Drie dan geen boter op het hoofd? Jawel, dikke pakken boter zelf. We vatten ze samen in twee punten.

Misdadige nalatigheid van de rating agencies

Ten eerste, de rating agencies komen blijkbaar altijd te laat. We gaan niet dieper in op de financiële crisis van 2007-08 waar de nalatigheid van de agencies simpelweg misdadig was (en dus zou moeten vervolgd worden). Terwijl de problemen in landen als Griekenland en Portugal al lang duidelijk zichtbaar waren, bleven ze behoorlijke ratings geven. Griekenland bijvoorbeeld ging pas in december 2009 van A- naar BBB+ bij S&P’s. Fitch haalde Portugal pas in maart 2010 van AA naar A-.

Wat zegt u? Ook andere analisten en economen hadden de bui niet zien hangen in verband met de grote financiële crisis of de problemen van de perifere eurolanden? Klopt, of toch minstens gedeeltelijk, maar het is wel het beroep van deze agentschappen om snel en scherp risico’s te ontdekken en te signaleren (een beroep waar ze overigens grof geld mee verdienen).

Marktwerking

Ten tweede, er is duidelijk geen goede marktwerking in deze materie. Drie entiteiten die een belangrijke markt totaal domineren, dat is nooit gezond. Enige toetsing op naleving van antitrust-regels lijkt echt wel aan de orde. Ook de bindingen met financiële instellingen moeten dan maar eens duidelijk in kaart gebracht worden. Er komen gegarandeerd onwelruikende dossiers op tafel dan.