Draghi weet zeer goed dat hij, als het er echt op aankomt, altijd het onderspit moet delven tegenover Merkel.
De euro en de Europese monetaire unie staan voor cruciale weken. Het Griekse probleem blijft acuut en in Spanje stapelen de problemen zich dag na dag op. Op 12 september staan in Nederland behoorlijk eurogetinte verkiezingen op het programma en diezelfde dag moet er een uitspraak van het Duits Grondwettelijk Hof komen over de wettelijkheid van het Europese stabiliteitsfonds (ESM). Maar vooral de de hevige strijd die nu al maanden woedt in de Europese Centrale Bank (ECB) houdt dezer dagen iedereen in de ban.
Op 6 september vergadert de raad van bestuur van de ECB. Dan zal blijken of de open oorlog tussen ECB-voorzitter Mario Draghi en Bundesbank-voorzitter Jens Weidmann zijn beslag krijgt of niet. Gaat de ECB voluit voor het opkopen van obligaties van de noodlijdende eurolidstaten of slaagden de Duitsers er, samen met hun beperkte aanhang in de ECB, alsnog in om een aantal remmen op te trekken? De kans is reëel dat de ECB ergens in een niemandsland tussen de visie van Draghi en die van Weidmann terechtkomt. Op de financiële markten kan virulent, en in ieder geval behoorlijk onvoorspelbaar, gereageerd worden mocht de onduidelijkheid over de ECB-strategie aanslepen.
De Duitse bondskanselier Angela Merkel neemt almaar nadrukkelijker de centrale rol in het eurodrama op. Terwijl het bittere gevecht tussen Draghi en Weidmann zich in de kolommen van de Duitse pers ontrolde, slaagde ze erin steun te verlenen aan beide heren. Dubbelzinnigheid – of noem het warm en koud blazen – vormde tot nu toe hét handelsmerk van Merkel in het eurocrisismanagement. Stoere taal aan het adres van de regeringen van de crisislanden, hardnekkig tijdens de onderhandelingen, maar altijd bereid tot een ultiem compromis zodra de potjes dreigden over te koken. Er dan wel op toeziend dat het compromis voldoende vaagheid en dubbelzinnigheid bevat om de stop & go-strategie te allen tijde te kunnen hernemen.
Die houding legt de bondskanselier electoraal voorlopig geen windeieren. In de opiniepeilingen in de aanloop naar de federale verkiezingen van de herfst van volgend jaar, gaat ze er steevast op vooruit. Het kan Merkel enkel sterken in haar kronkelstrategie. Een dramatische finale in de strijd Draghi-Weidmann, met een ondubbelzinnige nederlaag van één van beiden, is voor haar dan ook uit den boze. Ze wil haar gewezen naaste medewerker Jens Weidmann, die naar verluidt met ontslag dreigde, op zijn plaats houden omdat het aanzien van de Bundesbank nog altijd zeer groot is bij het Duitse publiek. Merkel kan het zich absoluut niet veroorloven de Buba openlijk te desavoueren. Tegelijk wil ze Draghi de nodige ruimte geven omdat ze blijkbaar ook tot de conclusie gekomen is dat enkel meer interventies van de ECB een implosie van de euro kunnen voorkomen.
Net zoals haar grote leermeester Helmut Kohl zich vanaf 1990 zwaar identificeerde met de historische hereniging van Duitsland, lijkt Angela Merkel zich meer en meer te gedragen als de enige Europese politicus die in staat is om het eurohuis overeind te houden, en de idee van de voortschrijdende Europese eenmaking te redden van een dramatische ondergang.
Aan de erg complexe strategie om telkens weer de stukjes van de puzzel zo goed mogelijk in elkaar te laten passen, hangt nochtans een zwaar prijskaartje, namelijk de almaar snellere verzuring van de relaties op Europees niveau. De manier waarop vooral Zuid-Europese politici zich uitlaten over Duitsland en zijn noordelijke acolieten, sijpelt als een bijtend gif door op nagenoeg alle Europese niveaus van discussie en onderhandeling. Maar dat schijnt Merkel niet te deren.
Zo woedt er ook een verbeten strijd tussen de ECB en de Europese Commissie over de plannen om tot een bankenunie op Europees niveau te komen. Dat gaat hard tegen hard, vooral omdat onder de zwaar falende leiding van José Manuel Barroso de Commissie stevig inboette aan relevantie, niet enkel in het crisismanagement van de euro maar ook op andere terreinen.
Mario Draghi en Angela Merkel vullen het manifeste machtsvacuüm in de Europese Unie op. Om Stalin te parafraseren: zij zijn de enige twee met échte macht in Europa. Merkel is de numero uno van de grootste economie, waarvan de kredietwaardigheid bovendien ver boven die van de grote zuiderse landen uittorent. Iedereen weet dat een eurozone met een afhakend Duitsland per definitie een vogel voor de kat is. Draghi staat aan het hoofd van de enige Europese instelling die op eigen kracht een echt verschil kan maken in de overlevingsstrijd van de euro. Draghi weet zeer goed dat hij, als het er echt op aankomt, altijd het onderspit moet delven tegenover Merkel. Zij zal dus beslissen over de tweestrijd Draghi-Weidmann. Zij zal ook beslissen over de toekomst van Europa, tot grote frustratie van Hollande, Monti en Rajoy.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier