‘Numerus clausus in advocatuur is protectionisme’

Er zijn te veel advocaten in ons land. Die noodkreet lanceerde advocaat Jan Dyck vorige week. Hij pleit voor een numerus clausus voor de rechtenopleidingen. UA-onderzoeker Steven Gibens relativeert: “Het is best mogelijk dat het aanbod gewoon de stijgende vraag naar juridische diensten volgt

Jan Dyck, die ook in de Antwerpse tuchtraad voor advocaten zit, wijst erop dat ons land vijftien advocaten per 10.000 inwoners telt. Dat is de meer dan in buurlanden als Nederland en Frankrijk. Dat moet sterk worden gerelativeerd. In het Verenigd Koninkrijk is het aantal sollicitors per capita nog groter en in de VS lopen er relatief vier keer meer lawyers rond. Dat kan te maken hebben met de common-lawaanpak en de sterk gejuridiseerde cultuur.

Maar ook in het met onze rechtscultuur vergelijkbare Duitsland zijn er twintig Rechtsanwalten per 10.000 inwoners, een derde meer dan in ons land. De erelonen zijn in Duitsland ook veel hoger. “Dat heeft dan weer te maken met de verplichte rechtsbijstandverzekering en de vaste tarieven”, stelt Steven Gibens, die aan de UA onderzoek doet naar de rechtshulp en de advocatuur. “Het klopt dat er in ons land veel meer advocaten zijn dan vroeger, maar het is best mogelijk dat het aanbod gewoon de stijgende vraag naar juridische diensten volgt.”

Inkomsten

Dat advocaten door het overaanbod en de toenemende concurrentie te weinig zouden verdienen, gelooft Gibens niet: “Advocaten verdienen goed hun kost. Niets doet me besluiten dat de advocaten in België gemiddeld slecht verdienen.”

Gibens verwijst naar een recent onderzoek, waaruit blijkt dat de meeste Vlaamse advocaten 25.000 tot 50.000 euro netto verdienen. “De stelling dat er verdoken armoede zou zijn bij advocaten is niet op de feiten gebaseerd. De voorbije vijf jaar heeft 70 procent van de advocaten zijn inkomsten zien stijgen. Dat wijst er toch niet op dat het slecht gaat met de beroepsgroep.”

Ibens erkent dat vrouwen minder verdienen in de advocatuur. “Ruim een derde van hen verdient tussen 12.500 en 25.000 euro. Bij de mannen is dat een op de vijf. Velen van hen zijn starters of advocaten die net uitbollen.”

Advocaten die wat minder verdienen zoeken volgens Gibens alternatieven. “Soms zoeken ze een tweede job, bijvoorbeeld in het onderwijs. Bovendien zijn de pro-Deo-adviezen meer dan vroeger een reële inkomstenbron voor heel wat advocaten met een kleiner kantoor. Sommigen draaien volledig op dit segment.”

Gibens wijst er nog op dat de inkomsten, of een gebrek eraan, volgens studies bijna nooit een reden is om uit de advocatuur te stappen. “Een aangenamere work-life-balance vinden is een van de meest geciteerde redenen”, weet hij.

Geen beperkingen

Jan Dyck voerde aan dat de stroom aan nieuwe advocaten beter tegengehouden wordt aan de bron. Hij pleit dan ook voor een numerus clausus, waarbij minder studenten aan een rechtenstudie mogen beginnen, en voor een moeilijker stage aan de balie.

Gibens’ verzet zich tegen het idee van een numerus clausus voor de advocatuur. “Dat is protectionisme in de hoop dat dat de prijs kan opdrijven”, klinkt het. “Zo’n voorstel komt meestal van advocaten die hun zaken zien wegkwijnen onder druk van het aanstormend jong geweld.”