Jim Ratcliffe: de Lakshmi Mittal van de chemie

© Illustratie: Daan Rosseels

Tessenderlo Group verkoopt zijn pvc-activiteiten voor 110 miljoen euro aan Kerling. Dat is een onderdeel van Ineos, het wazige imperium van de mediaschuwe Brit Jim Ratcliffe.

Jim Ratcliffe (58)

Is: voorzitter Ineos

Vrije tijd: hardlopen, skiën, zeilen, windsurfen

Tessenderlo Group verkoopt zijn pvc-activiteiten voor 110 miljoen euro aan Kerling. Dat is een onderdeel van Ineos, het wazige imperium van de mediaschuwe Brit Jim Ratcliffe.

Dat Ineos bij Tessenderlo komt shoppen, bewijst dat het betere tijden zijn voor Ratcliffe. Hij bouwde Ineos in een recordtijd uit tot een van de grootste chemiegroepen, maar ging bijna onderuit door de economische crisis.

Ratcliffe werd in Manchester geboren en is nog altijd een fan van Manchester United. Na zijn studies chemisch ingenieur kreeg hij bij zijn eerste werkgevers, Esso en Courtaulds, de smaak te pakken van de businesskant van chemie. Na een MBA aan de London Business School volgde hij ook een opleiding tot accountant.

In 1989 ging hij aan de slag bij de Amerikaanse durfkapitaalgroep Advent als directeur nieuwe materialen. Het introduceerde hem in de wereld van hefboomfinanciering. Drie jaar later nam hij deel aan de buy-out van de speciaalchemieafdeling van BP. Die kreeg de naam Inspec. “Ik stak er al mijn wereldse goederen in”, zegt Ratcliffe, die het bedrijf in 1994 naar de beurs bracht. Inspec kreeg ook een Belgisch randje toen Ratcliffe een fabriek van BP in Antwerpen kocht. Toen hij later Inspec verliet, nam hij die fabriek over.

In 1998 stichtte Ratcliffe Ineos _ kort voor INspec Ethylene Oxide Specialities. De Antwerpse fabriek werd meteen de eerste productie-eenheid van Ineos. Enkele jaren later startte de koopwoede van Ratcliffe. Hij shopte geregeld bij ICI, maar klopte ook aan bij onder meer Solvay, UCB, Degussa, Dow Chemical, BASF, Rhodia en Lanxess. Ineos hield er ook een handvol vestigingen in ons land aan over.

In oktober 2005 verwierf hij Innovene, de petrochemiedivisie van BP, voor omgerekend 5,8 miljard euro. Die overname verviervoudigde de omzet en katapulteerde Ineos naar de wereldtop. Geen wonder dat Ratcliffe de Lakshmi Mittal van de chemiesector wordt genoemd, naar de eigenaar van ArcelorMittal, het grootste staalbedrijf ter wereld.

Ratcliffe financierde de aankopen bijna uitsluitend met bedrijfsobligaties en bankleningen, wat de nettoschuld deed exploderen tot bijna 7 miljard euro. De hoge gearing (nettoschuldpositie versus eigen vermogen) maakte Ineos erg kwetsbaar tijdens de crisis. Ratcliffe dreigde de controle over zijn imperium kwijt te spelen aan de banken. Slechts dankzij honderden miljoenen euro in besparingen, snoeiwerk in de kapitaaluitgaven en de verkoop van een Britse fabriek sleepte hij een akkoord over een schuldherschikking uit de brand. Ratcliffe gaf nadien toe dat hij meermaals dacht dat hij het niet zou halen. Intussen was zijn persoonlijk vermogen gedaald van zowat 3 miljard tot 170 miljoen euro.

Ratcliffe verhuisde ook zijn fiscale domicilie naar Zwitserland, voor een skifanaat de slechtste keuze nog niet. Die verhuis levert jaarlijks 100 miljoen pond extra besparingen op. “We hadden geen keuze”, zegt Ratcliffe. “De belastingvoet voor bedrijven is 28 procent in Engeland, maar minder dan 10 procent in Zwitserland.” Intussen is de rust weergekeerd in het bedrijf dat vorig jaar een omzet van 28 miljard euro realiseerde en nu 15.500 werknemers heeft.

Ratcliffe, die nog ruim 60 procent van de aandelen in Ineos controleert en voorzitter is, geeft zelden interviews en weigert persconferenties. Recente foto’s zijn nauwelijks te vinden. Slechts één keer kwam hij uitgebreid in de media, tijdens een conflict in de raffinaderij van Grangemouth die hij via Innovene had verworven. Het leverde hem de bijnaam Doctor No op, omdat hij het been stijf hield tegen de vakbonden.

Stoom aflaten doet wijnliefhebber Ratcliffe vooral met sport. Hij houdt van hardlopen, skiën, zeilen en windsurfen. In 2007 liep hij de marathon van Londen en twee jaar later nam hij deel aan een Noordpoolexpeditie voor een goed doel, samen met zijn twee zonen George en Sam.

Ratcliffe leeft gescheiden van zijn vrouw en net als veel Britten heeft hij een excentriek trekje. Zo heeft hij een zwak voor zitgrasmaaiers en legde er een verzameling van aan. En het verhaal dat hij na een ochtendloopje in jogging een vergadering leidde, doet nog altijd de ronde. (BL)

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content