“De jeugd moet meer initiatief nemen”

Ignace Combes heeft afgelopen zomer 60 kaarsjes uitgeblazen en nam afscheid als vicegedelegeerd bestuurder van Euroclear. Hij kijkt terug op een carrière van 35 jaar in de financiële sector en geeft zijn laatste adviezen aan zijn voormalige werkgever, de financiële sector en de jeugd.

Leg uit wat Euroclear doet. Het zou een “buisvraag” kunnen zijn op het examen bank- en financiewezen. Het is ook een strikvraag, want Euroclear doet niet aan het clearen van financiële transacties of het netten van onderlinge posities, maar biedt zijn diensten aan om de nettoposities af te wikkelen, waarbij de betaling gebeurt en de effecten van eigenaar veranderen. Behoorlijk abstracte business, maar opererend vanuit Brussel telt Euroclear intussen klanten uit 90 landen, wikkelt het 60 procent van de beurstransacties in Europa af en telt het 4000 medewerkers, waarvan er 2700 werken in de vestigingen van Brussel en Eigenbrakel.

Welke toekomst heeft Brussel als hub van het Europese betalingsverkeer?
Combes: “Internationale financiële dienstverleners als Euroclear en SWIFT vinden hier heel goed hun draai en dat is niet toevallig. België is een neutrale vestigingsplaats. Het is voor ons een troef om niet tot het Angelsaksische of Franse of Duitse blok te behoren. Ook de open en multiculturele ingesteldheid van de Belgen is een must, gezien we bij onze werknemers en klanten tientallen nationaliteiten tellen. De sector voor financiële infrastructuur is in België goed voor 8000 kwalitatieve jobs en tel daar een toeleveringsindustrie bij met bedrijven als Clear to Pay en andere consultant- en software bedrijven. Dit is een niche met wereldspelers, en een niche die andere landen ons benijden.”

Is de betalingsinfrastructuur in gevaar geweest tijdens de financiële crisis?
Combes: “Tijdens de financiële crisis is aangetoond dat de marktinfrastructuur geen bijkomende problemen heeft gebracht en dat ze bij de afwikkeling van de transacties voor extra liquiditeit zorgden. Vandaar ook de vraag van de regulatoren om meer handel te doen via deze marktinfrastructuur, omdat dit het systeemrisico kan verminderen. Daar liggen ook kansen voor Euroclear, ook al zitten we nu nog in een periode van consolidatie na een groeispurt. We zitten op schema, want twee derde van ons besparingsprogramma is afgerond. De fundamenten liggen er om verder te groeien. Euroclear heeft zich de voorbije jaren geprofileerd als een betrouwbare partner. De crisis heeft aangetoond dat de uitbouw van clearinghuizen belangrijk kan zijn om het tegenpartijrisico te verminderen en op die manier het vertrouwen op de financiële markten te herstellen.

Welke ambities heeft Euroclear in deze clearingactiviteiten?
Combes: “Het is geen noodzaak, maar als de markt dat vraagt, dan zal Euroclear dat overwegen. Er is synergie met onze activiteit van de afwikkeling van transacties, vooral in het beheer van het onderpand. Een clearinghuis blijft maar overeind als er voldoende onderpand is om de posities af te dekken. Wij hebben gesofistikeerde systemen om onderpand te beheren. We zijn aandeelhouder geweest van LCH.Clearnet, het grootste pan-Europese clearinghuis. Maar dat aandeelhouderschap hielp ons niet om de samenwerking op punt te stellen. Nochtans delen we dezelfde filosofie: we worden alle twee beheerd door onze klanten en voor beiden is een strikt risicobeheer heilig. Een samenwerking blijft ons objectief.”

Hoe kijkt u terug op uw carrière? Was er voldoende evenwicht tussen werk en gezin?
Combes: “Ik blik heel tevreden terug. Ik heb veel ervaring op gedaan in grotendeels twee bedrijven (JP Morgan en Euroclear). Of er voldoende evenwicht was tussen werk en gezin? De job slorpte natuurlijk veel tijd op Maar mijn familie heeft ook kunnen profiteren van mijn carrière. De kinderen hebben hun humaniora grotendeels in de VS afgewerkt. Voor hen was dat een unieke ervaring in een steeds meer internationale wereld. Ik heb hier geen enkele spijt over. En nu heb ik de kans om het evenwicht verder te herstellen.”

Welke boodschap wilt u meegeven aan de jeugd die aan het begin van zijn carrière staat?
Combes: “Mijn raad: neem meer initiatief. Soms heb ik de indruk dat de jeugd van vandaag vooral aandacht heeft voor de kwaliteit van het leven. Dat ze meer rechten dan plichten hebben, en dat hen alles te veel op gouden schoteltje moet aangeboden worden. Ze wachten te veel af, terwijl bedrijven open staan voor meer initiatieven. Jonge mensen moeten ook mobieler worden. Ze moeten meer ervaring in het buitenland op doen. De bedrijfswereld is zo competitief nu dat we open moeten staan voor nieuwe economische machten. Hoe meer we op onze lauweren rusten, hoe slechter het ons vergaat. Het fundament is nochtans goed. Ze genieten een goede opleiding, ze werken hard, en ze hebben heel wat gezond verstand.”

En de jongere generaties moeten ook de schulden van de oudere generaties afbetalen: overheidsschulden, pensioenschulden en milieuschulden. Bent u het eens met die stelling?
Combes: “Ja, in zover moedige beslissingen niet altijd werden genomen. Het is niet normaal dat zoveel vacatures niet ingevuld raken omdat er onvoldoende prikkels zijn om een job aan te nemen. Er moet drastisch ingegrepen worden om meer mensen te mobiliseren voor de arbeidsmarkt. Er moet natuurlijk altijd een sociaal vangnet zijn, maar dat moet er zijn voor mensen die het echt nodig hebben. Voor de rest heeft de jeugd alle mogelijkheden in handen. Het is nu aan hen.”

Daan Killemaes

Een uitgebreid interview kunt u deze week in Trends lezen