De topbelegger die gokt dat de Europese beurzen crashen

Ray Dalio, de meest succesvolle hefboomfondsbeheerder, zet grof in op de daling van de Europese aandelen. Een opzienbarende voorspelling van een man die tegendraads is als bedrijfsleider en als belegger.

22 miljard dollar. Zoveel heeft Ray Dalio met Bridgewater Associates ingezet op een daling van de Europese beurzen. Nu is Wall Street wel gewend aan grote bedragen, maar van dit nieuws stond zelfs de financiële wereld versteld. Zeker omdat de consensus is dat de Europese beurzen op stevige fundamenten rusten.

Naar de reden voor die massale gok is het raden. Bridgewater – dat zijn hoofdkwartier heeft in de bossen van Connecticut, ver van de hectiek van Wall Street – is notoir gesloten over zijn investeringen. Zelfs intern zou maar een tiental van de 1500 werknemers zicht hebben op de volledige investeringsstrategie.

12 procent return

Waarnemers vermoeden dat Dalio’s investeringen geen teken van wantrouwen zijn tegenover de Europese economie. Die boert beter dan op eender welk moment sinds de crisis. Zijn grootste shortposities – Unilever, Total, Siemens en SAP – nam hij in op grote multinationals die het grootste deel van hun inkomsten buiten Europa halen. Met zijn vlaggenschipfonds Pure Alpha speelt de meest succesvolle hefboomfondsbeheerder van de afgelopen decennia in op grote economische trends. Een strategie die zijn klanten – grote banken, pensioenfondsen en overheden – sinds begin jaren negentig een gemiddelde return van 12 procent heeft opgeleverd. Wellicht geloven ze bij Bridgewater in een stijging van de rente, die aandelen minder aantrekkelijk zal maken. Blijkbaar geloven ze ook dat hogere rentes in Europa zullen inslaan als een bom.

In een gesprek met de Financial Times begin dit jaar wees Dalio ook op het toenemende succes van populistische partijen. Die wisten vorig jaar 35 procent van de kiezers te overtuigen, tegenover nog 7 procent in 2010. Dalio waarschuwde onlangs dat de Italiaanse verkiezingen volgende maand een keerpunt kunnen zijn.

Zonder emoties

Als twaalfjarige zag de zoon van een jazzmuzikant zijn eerste belegging, de luchtvaartmaatschappij Northeast Airlines, meteen in waarde verdrievoudigen. Zijn interesse was gewekt. Na zijn studie ging hij aan de slag op Wall Street. Daar kreeg hij slaande ruzie met zijn baas, waarop hij zijn eigen hefboomfonds begon. Midden jaren zeventig waren de alternatieve en vaak gewaagde beleggingsstrategieën een nieuwigheid in de financiële wereld. Op zijn 26ste bouwde Dalio vanuit zijn appartement aan een investeringsvehikel, dat nu met 160 miljard dollar onder beheer het grootste in zijn soort is.

Dalio is met zijn boude Europese investeringen niet aan zijn proefstuk toe. Hij vestigde zijn reputatie door met succes in te spelen op de aandelencrash in 1987. Zijn ster rees pas echt door fortuin te maken met de crash van de Amerikaanse huizenmarkt en de daarop volgende implosie van de banken. In het financiële rampjaar 2008 haalde hij een return van 10 procent.

Bridgewater was een van de eersten die kwantitatieve modellen en algoritmes omarmde om emoties uit te sluiten. Investeringen gebeuren op basis van statistische analyses van de economie en de financiële markten. Paul Volcker, de voormalige voorzitter van de Federal Reserve (Fed), zie ooit dat Bridgewater meer bruikbare cijfers genereert dan de Fed zelf. De jongste jaren vielen de returns tegen. Al geldt dat voor veel hefboomfondsen, die het moeilijk hebben een verschil te maken in een relatief stabiel marktklimaat.

200 principes

De 68-jarige Dalio heeft de operationele leiding bij Bridgewater uit handen gegeven, maar de opvolgingskwestie blijft onverminderd spelen. Als voorzitter en hoofdstrateeg blijft hij het gezicht van het bedrijf.

De voorbije jaren kwam geregeld kritiek op de vreemde bedrijfscultuur bij Bridgewater. Intern predikt hij “extreme transparantie”. Alle werknemers moeten zich schikken naar niet minder dan 200 principes, waarop iedereen permanent en openlijk wordt gequoteerd. Ex-werknemers klagen over een gebrek aan privacy en een onmenselijke behandeling. Het hoge verloop bij Bridgewater toont dat de conflictueuze werksfeer lang niet iets voor iedereen is.

Dalio beantwoordde de kritiek vorig jaar met een boek van 500 pagina’s dik, Principles: Life & Work, waarin hij zijn leefregels uitlegt en zijn memoires heeft neergeschreven. Als hij gelijk krijgt over de crash van de Europese aandelen en daarmee de rest van de financiële wereld een neus zet, zal hij nog een indrukwekkend hoofdstuk kunnen bijschrijven.