Ecopower verzamelt kapitaal van burgers om te investeren in windturbines, zonnepanelen en houtpellets. Meer dan 50.000 mensen participeren in de projecten van de energiecoöperatie. “Coöperaties stellen mensen in staat samen iets te realiseren waar ze als individu niet de middelen voor hebben”, zegt algemeen directeur Jim Williame.
Terwijl beleggen nog vooral wordt geassocieerd met de beurs, bewijst Ecopower sinds 1991 dat het ook anders kan. Door kapitaal van burgers samen te brengen en te investeren in windturbines, zonnepanelen en houtpellets zet de coöperatie volop in op de transitie naar hernieuwbare energie. Wie aandelen van Ecopower koopt, mag zich coöperant noemen en kan klant worden. Zo kunnen de investeerders rechtstreeks gebruikmaken van het eindproduct van hun onderneming. Al meer dan 50.000 mensen participeren in de projecten van Ecopower, dat vorig jaar een dividend van 4 procent heeft uitgekeerd aan zijn aandeelhouders.
Welk profiel hebben uw coöperanten?
JIM WILLIAME. “De activiteiten zijn beperkt tot het Vlaams Gewest. Dat lijkt mij de goede schaalgrootte. Als je delen van je productieproces verschuift naar elders in de wereld, kun je onmogelijk transparant werken en een korte afstand tussen de coöperant en zijn investering garanderen. Een deel van onze coöperanten ziet ons wel liever evolueren in de richting van een pressiegroep. Maar als we standpunten innemen, moeten we er rekening mee houden dat we coöperanten uit alle strekkingen van de bevolking hebben. Gelukkig is er eensgezindheid over onze hoofdactiviteit: investeren in de transitie naar hernieuwbare energie.”
We zoeken naar de projecten met de grootste maatschappelijke waarde en niet zozeer naar die met de meeste opbrengst
Er is een beperking op het dividend dat u mag uitkeren. Is dat geen nadeel?
WILLIAME. “Wij zijn erkend door de Nationale Raad voor Coöperaties (NRC). Dat houdt onder meer in dat de dividenden niet hoger mogen liggen dan 6 procent van de waarde van het aandeel. Maar die beperking werkt vaak bevrijdend: je zoekt naar de projecten met de grootste maatschappelijke waarde en niet zozeer naar degene die het meest opbrengen. Maar investeren in verlieslatende projecten doen we uiteraard niet.”
Een coöperatie biedt op zich geen garantie op duurzame of ethische projecten. Toch wordt die bedrijfsvorm daar vaak mee geassocieerd.
WILLIAME. “Bij coöperaties brengt iedereen zijn kapitaal in en zijn de medewerkers evenwaardig. Het stelt mensen in staat samen iets te realiseren waar ze als individu niet de tijd of de middelen voor hebben. De coöperatieve samenwerking kun je in principe breed toepassen, maar voor mensen die bezorgd zijn over de klimaatopwarming vult ze echt een leemte op. Privé-initiatieven zijn te veel gericht op winstmaximalisatie. De overheid heeft het ook moeilijk om volop in te zetten op de transitie naar hernieuwbare energie.”
De roep om een economisch systeem dat de milieukosten beter in rekening brengt, klinkt steeds luider. Is voor coöperaties een sleutelrol weggelegd?
WILLIAME. “Ik denk dat een belangrijke rol is weggelegd voor alle partijen, ook de privésector en de overheid. Ook wij maken gebruik van technologie die universiteiten en bedrijven hebben ontwikkeld. In theorie zou dat natuurlijk ook coöperatief kunnen, maar op dit moment is de coöperatieve beweging nog niet groot genoeg. Dat komt deels doordat ze nog onderbelicht blijft. Veel mensen die maatschappelijk iets willen realiseren, zijn te weinig op de hoogte van de mogelijkheden. Die beperken zich niet tot privé-initiatieven, vrijwilligerswerk of tussenkomsten door de overheid. Er zou in het onderwijs meer aandacht moeten zijn voor de manieren van samenwerken en ondernemen.”
Duurzaamheid is een hype, waar ook misbruik van wordt gemaakt. Ook het gebruik van houtpellets is niet onbesproken.
WILLIAME. “Internationaal wordt biomassa, het verbranden van hout of ander organisch materiaal, beschouwd als een heel belangrijk onderdeel van de energietransitie. Het past een beetje in de zoektocht naar mirakeloplossingen voor de klimaatopwarming. Wij zijn het daar niet mee eens: houtpellets zijn niet geschikt om op grote schaal elektriciteit op te wekken. Daarvoor ligt het rendement veel te laag en moet je te veel bomen kappen, terwijl die net nodig zijn om CO2 opnieuw op te nemen. We geloven wel in houtpellets voor kleinschalige huisverwarming, als vervanging van ketels op stookolie of oude houtkachels. Het is ook belangrijk dat de productie van die houtpellets volgens strikte normen gebeurt, met lokaal hout en gecombineerd met het juiste bosbeheer.”
Doordat de milieukosten nooit in rekening zijn gebracht, zijn bedrijven en consumenten gewend aan een lage energieprijs. Is het niet belangrijker ons energieverbruik terug te dringen dan nieuwe manieren te vinden om energie op te wekken?
WILLIAME. “Ergens klopt het wel: we flirten tegen de limieten van onze planeet. Energiebesparing zou een deel van de oplossing moeten zijn. Het probleem is dat daarvoor structurele veranderingen nodig zijn, die traag op gang komen. Ook bij Ecopower beseffen we het belang van energiebesparing, maar voor investeringen zijn ook wij gebonden aan het economische en het wetgevende kader en aan de verwachtingen van onze aandeelhouders. Als coöperatie beperken we onze werking dus tot positieve acties voor hernieuwbare energie en rationeel energiegebruik.
“Toch zijn er ook punten waarop we verder kunnen gaan in ons lobbywerk. Kernenergie is een goed voorbeeld. Daarover kunnen we harde stellingen innemen, omdat het openhouden van de kerncentrales lijnrecht tegenover de transitie naar hernieuwbare energie staat. Kerncentrales zorgen voor een vaste basisproductie, die onvermijdelijk in conflict komt met de groeiende hoeveelheid hernieuwbare energie.”
Is de sector van de hernieuwbare energie voldoende gehoord in het debat over het energiepact?
WILLIAME. “Sommige ministers proberen enthousiasme voor hernieuwbare energie te creëren bij de bevolking, maar er wordt weinig of niet geluisterd naar de sector van de hernieuwbare energie zelf. Eigenlijk is de kernuitstap grondig fout gelopen door de verlenging van Tihange 1, Doel 1 en Doel 2, terwijl studies van zowel de CREG als Elia hebben aangetoond dat die verlening onnodig was. De kans is gemist om een duidelijk signaal te geven, zodat investeringen voor de vervanging van de kernenergie op gang konden komen en ervaring kon worden opgedaan in het sluiten van kerncentrales. Er is enorm veel tijd verloren en ook nu blijft het debat eigenlijk aan de gang. Die onzekerheid is voor niemand goed.”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier