Beeldherkenning in een AI-wereld

iedere maand stellen we een wetenschapper voor wiens werk belangrijk kan worden voor de economie. Luc Van Gool (57) rolde begin jaren tachtig als elektrotechnisch ingenieur in het domein van de automatische beeldverwerking. Intussen is hij een wereldautoriteit.

WAAROM MOET U DEZE ONDERZOEKER KENNEN?

Met minstens twee belangrijke doorbraken maakte Luc Van Gool faam. Al in de jaren negentig beschreef zijn onderzoeksgroep het belang van invarianties voor beeldverwerking. Het gaat erom dat je uit pixels van verschillende camerastandpunten toch een aantal constante eigenschappen kunt afleiden. Een tweede doorbraak van Van Gool was de technologie om uit beeldmateriaal van een handcamera in een niet-gekalibreerde opstelling toch een hoogkwalitatief 3D-model te distilleren.

“Er zijn wel wat zaken waarin we een kleinere of grotere rol hebben gespeeld”, glimlacht de onderzoeker in zijn kantoortje in de kelderverdieping van het Arenbergcomplex aan de KU Leuven. Hij zit daar maar de helft van zijn tijd. De andere helft leidt hij het Computer Vision Laboratory aan de prestigieuze Eidgenössische Technische Hochschule (ETH) in Zürich.

WAT MAAKT HET ONDERZOEK REVOLUTIONAIR?

Alle bespiegelingen over artificiële intelligentie (AI) zijn niet los te zien van automatische beeldverwerking en -herkenning. De mogelijkheden zijn legio. Bijvoorbeeld in het volgen van personen en activiteiten in een beeld. Of voor gebruik in autonome voertuigen. Een robot moet kunnen interpreteren wat hij ziet. Simpel gezegd: de algoritmes om een generieke auto te herkennen zijn nog wat anders dan software waarin een welbepaalde rode Jaguar wordt herkend. Overigens is Van Gools groep het onderzoekscentrum voor autonome auto’s van Toyota. “Het wordt razend interessant in ons onderzoeksveld”, zegt Van Gool. “Herkenning, tracking, 3D-modelling werden de afgelopen decennia apart bestudeerd. Nu zijn de mogelijkheden zo verbeterd dat we ze met een geïntegreerde aanpak kunnen benaderen.”

HOE GERENOMMEERD IS HET ONDERZOEK?

Dat Van Gool zowel in Leuven als in Zürich actief is, onderlijnt de internationale reputatie van zijn activiteiten. Op beide plaatsen stuurt hij een onderzoeksgroep van ongeveer 25 mensen aan. Dat zijn doctoraalstudenten, technische mensen en postdocs.

“Het is makkelijker onderzoeksgeld te krijgen in Zwitserland dan in Vlaanderen”, zegt hij. “Maar net als bij ons zie je daar dat het klimaat er doorheen de jaren niet op verbetert. Veel heeft te maken met een verschuiving in de mentaliteit. Waar vroeger de administratie erop gericht leek onderzoekers te ondersteunen, zodat ze hun ding konden doen, lijken ambtenaren steeds meer te focussen op het controleren van de academici.”

ZIJN ECONOMISCHE TOEPASSINGEN MOGELIJK?

Van Gool is de medeoprichter van een tiental bedrijven die zijn afgeleid van zijn onderzoek. GeoAutomation bijvoorbeeld brengt stedelijke data in kaart, terwijl eSaturnus wordt gebruikt voor de digitalisering van het operatiekwartier. Dat laatste – opgericht in 2006 – is intussen opgekocht door Sony. Nog een voorbeeld is Phase Shift, dat gezichtsuitdrukkingen overzet op avatars, en intussen is opgekocht door Apple.

Een aantal jaren geleden maakte Van Gools onderzoek ook school in de filmindustrie. De algoritmes uit Leuven maakten het eenvoudiger 3D-extractie te doen voor speciale effecten. “We hebben meegewerkt aan James Bond en Lara Croft“, weet Van Gool. “Maar intussen zijn we daar veel minder mee bezig. Ik vind valorisatie van het onderzoek belangrijk, maar ik blijf wel een onderzoeker. Je zult mij niet in de dagelijkse leiding van een spin-off vinden.”

WAAR KOMT DE INSPIRATIE VANDAAN?

“Voor mij is onderzoek een kwestie van creativiteit”, zegt Van Gool. “Het is een job met veel vrijheid. Het einddoel van een onderzoek ligt wel enigszins vast, maar niet alles is vooraf bepaald. Dat maakt ons werk tot een avontuur op zoek naar iets nieuws. Een tegenslag houdt soms de volgende doorbraak in. Dat probeer ik mijn studenten toch bij te brengen. ( lacht)”