Het klein beschrijf is asociaal

De Vlaamse regering wil het klein beschrijf afschaffen. Terecht. De verlaagde registratierechten van vijf procent (in plaats van 10 %) waren oorspronkelijk voorzien voor een bescheiden woning. Maar vandaag valt vier op de tien aankopen onder dit uitzonderingstarief.

Het klein beschrijf is gelinkt aan het kadastraal inkomen (KI) van een huis of een appartement. Het in 1975 op basis van de toenmalige huurinkomsten vastgestelde KI werd geïndexeerd, maar een algemene herziening bleef uit. Zo is het klein beschrijf zelfs asociaal geworden in een aantal gevallen. Heel wat oude stadswijken in Antwerpen en Gent waren vroeger bloeiende handelsstraten. Dat zijn nu achtergestelde buurten geworden, maar het KI bleef erg hoog. In veel dorpen ver buiten de stad leefden in 1975 vooral landbouwers in een bescheiden woning. Ondertussen werden ze ingepalmd door villawijken. Dat heeft tot gevolg dat er in de woonfiscaliteit een mattheuseffect speelt: de rijken worden rijker en de armen worden armer.

Dit kan op een financieel neutrale manier worden bijgestuurd door het klein beschrijf af te schaffen en tegelijk de registratierechten voor iedereen te verlagen, zoals de Vlaamse regering plant. Die hervorming gaat misschien het beste gepaard met een verhoging van het abattement tot 30.000 euro. Dat van registratierechten vrijgestelde bedrag is nu 15.000 euro.

Maar er is meer nodig om de “historisch gegroeide onrechtvaardigheid”, die de Vlaamse minister van Financiën Annemie Turtelboom (Open Vld) vaststelt, ongedaan te maken. Nadat de woning is aangekocht, moet de eigenaar elk jaar een belasting betalen op (40 procent van) de fictieve inkomsten, die via het kadastraal inkomen worden berekend. Zo subsidieert Jan met de pet nog altijd de villabewoners.

De herziening van het kadastraal inkomen, die overigens niet mag leiden tot een algemene belastingverhoging, moet dus op de agenda komen. Dat is een taak voor minister van Financiën Johan Van Overtveldt (N-VA), wiens ambtenaren van de Algemene Administratie van de Patrimoniumdocumentatie (AAPD) zo’n ‘perequatie’ moeten doorvoeren. Het is enkel de vraag of zijn kiezers in Kapellen of die van collega-minister Jan Jambon (N-VA) in Brasschaat dat leuk zullen vinden. Die van zijn partijgenoten Liesbeth Homans en Bart De Wever in de stad Antwerpen alleszins wel.