Hans Bonte (burgemeester van Vilvoorde): ‘Wij moeten boven ons gewicht boksen’

De grootste troef van Vilvoorde is zijn ligging. Maar de nabijheid van de hoofdstad en de luchthaven is niet alleen een zegen, weet burgemeester Hans Bonte.

Brussel is nooit ver weg tijdens het gesprek met Hans Bonte (sp.a), de burgemeester van Vilvoorde. Hij heeft het over die ‘ene centimeter’ die zijn stad scheidt van de hoofdstad. Maar hij weet ook dat je de grootstad Brussel niet tegenhoudt met een gemeentelijke of een gewestelijke grens. “Brussel barst uit zijn voegen. Dat geeft dynamiek, maar het creëert ook een druk op deze regio. Vlaanderen miskijkt zich daarop. Zo zijn we nog altijd niet erkend als centrumstad. Dat illustreert die Vlaamse blindheid.”

Is die erkenning vooral belangrijk voor de middelen die eraan verbonden zijn? Of speelt er meer?

HANS BONTE. “Het gaat in de eerste plaats over het gevoel niet correct behandeld te worden. Volgens alle criteria en indicatoren hebben we meer recht op het statuut van centrumstad dan bijvoorbeeld steden als Turnhout of Roeselare.

“Natuurlijk zijn de middelen ook belangrijk. We zouden kunnen rekenen op 10 miljoen euro per jaar extra; daar kan je al iets mee doen. Maar nog belangrijker zijn de extra ondersteuningsmogelijkheden en instrumenten waarvan je kan genieten in beleidsdomeinen zoals onderwijs, arbeidsmarkt en welzijnswerk.

“Mijn verwijt aan de Vlaamse overheid – en dat is niet specifiek gericht op deze Vlaamse regering, want deze kritiek heb ik ook al tijdens de vorige legislatuur geuit – is dat ze Vilvoorde in een kwetsbare positie plaatst. We opereren midden in een grootstedelijke context, maar krijgen de instrumenten niet om de daarmee gepaarde uitdagingen aan te gaan. Vlaanderen laat Vilvoorde boven zijn gewicht boksen.”

Wat zijn de voornaamste uitdagingen voor Vilvoorde?

BONTE. “De samenleving en de economie veranderen spectaculair snel. In deze regio komt daar een ruimtelijke dynamiek bovenop. Dan heb ik het uiteraard over de nabijheid van Brussel, maar ook over de luchthaven. Dankzij onze zeer strategische ligging hebben we een sterke logistieke sector, maar die bedrijven willen garanties voor mobiliteit en bereikbaarheid. Tegelijk moeten we waken over de leefbaarheid van de stad. Dat Brussel de Kanaalzone – historisch een economische ader – heeft ontdekt als aantrekkelijk woongebied, verhoogt de ruimtelijke druk. Want het drijft de economische activiteiten richting Vilvoorde. Door de desindustrialisering staan we ook voor een gigantische opruimoperatie. Want de industriële bedrijven, die in Vilvoorde echt in het centrum gevestigd waren, laten een zware erfenis achter: grond- en watervervuiling, ruimtebeslag…

“We ervaren ook een sterke demografische druk. Procentueel is Vilvoorde de snelst groeiende stad van Vlaanderen. Het is een permanente uitdaging om die groei te kunnen bijbenen met ons aanbod van voorzieningen zoals kinderopvang, scholen, recreatieruimte en sportfaciliteiten. Elk jaar komen er ongeveer 450 min-achttienjarigen bij in Vilvoorde. Dat stemt overeen met een middelgrote school.

“Maar dit is ook een regio die veel bedrijvigheid en investeringen aantrekt. Ik heb hier nog geen dag het gevoel gehad dat het crisis is, ook niet tijdens de financiële crisis. Daarnaast kunnen we met investeringen in de publieke ruimte de identiteit van deze stad versterken.”

Vilvoorde is begeerd vastgoedterrein. Hoe staat u tegenover contacten en samenwerking met de vastgoedsector?

BONTE. “We moeten vermijden dat we na enkele incidenten aan steekvlampolitiek gaan doen. Mijn deur staat open voor iedereen, dus ook voor projectontwikkelaars. Ik vind dat een vorm van elementaire beleefdheid. En het is gewoon ook interessant te weten wat de plannen zijn van mensen die willen investeren in de stad. Bovendien zit er veel creativiteit en kennis in de private sector. Tegelijk maak ik mijn bezoekers altijd duidelijk dat de administratie in elke stap van de samenwerking aanwezig zal zijn en haar rol zal spelen. Je zult me dus niet in restaurants aantreffen in het gezelschap van projectontwikkelaars. Ik heb daar geen tijd voor en geen zin in.”

U vermeldde mobiliteit als een van de grote uitdagingen. Bent u tevreden met de plannen voor de herinrichting van de ring?

BONTE. “Wat me absoluut niet gelukkig stemt, is het uitblijven van snelheidscontroles op die ring. Nochtans zouden volgens een recente studie van de Vlaamse overheid de leefbaarheid en mobiliteit erop vooruitgaan als een maximumsnelheid van 90 kilometer per uur wordt afgedwongen.

“Positief voor Vilvoorde is dat de plannen voor de ring voorzien in een afgescheiden rijstrook voor lokaal verkeer op het viaduct. Zo krijgt de stad een soort van regionale ontsluiting. Ook voor de flankerende maatregelen heb ik niets dan lof. De fietsinfrastructuur krijgt een serieuze upgrade en uitbreiding. Zo komt er eindelijk ook een fietssnelweg richting Brussel. We zijn met de Vlaamse overheid ook tot een akkoord gekomen over een ringtramtracé, dat de Heizel moet verbinden met het centrum en het station van Vilvoorde en met de luchthaven. Ook dat is een serieuze stap vooruit.

“Een essentiële schakel in de mobiliteit van de toekomst is volgens mij het passagiersvervoer via het water. Denk aan een soort waterbus tussen Vilvoorde en de hoofdstad. Er loopt een onderzoek over, maar ik heb het gevoel dat men er niet echt in gelooft.”

Op de Antwerpse ring zal het viaduct naast het Sportpaleis verdwijnen. Dat is hier niet aan de orde?

BONTE. “Nee. Voor de aanleg van het viaduct heeft men de optie van een tunnel wel bestudeerd. Het bleek technisch bijzonder moeilijk en duur te zijn. Los daarvan vind ik dat het viaduct van Vilvoorde voor een stuk de identiteit van deze stad maakt en het predicaat kunstwerk wel verdient. Ik denk wel dat we – net zoals in Antwerpen – moeten nadenken over een overkapping, maar dat is een discussie die ik niet op gang krijg.

“Maar eerst moet men de ring rondmaken. Alleen moet je dan het Brussels Gewest meekrijgen. En dan dreigt de blokkering in dit land waar de gewesten op hun autonomie staan en we in een politieke cultuur leven waarin die gewesten niet meer overleggen en geen compromissen meer kunnen maken. Wij zijn daar de pineut van. Daarom zitten we nu met draken zoals Docks Bruxsel en het nieuwe sorteercentrum van bpost, en aanslepende dossiers zoal Uplace, het stadion op Parking C en NEO. Er wordt meer beleid gevoerd via rechtbanken dan via overleg.”

Vilvoorde is de tweede grootste stad van Vlaams-Brabant. Kan uw stad een alternatief zijn voor het dure Leuven?

BONTE. “Leuven is een totaal andere stad. Het heeft veel te danken aan de universiteit. Maar ik zie ook de verdiensten van Louis Tobback (sp.a) die bijvoorbeeld de wat verloederde stationswijk serieus heeft opgewaardeerd. Leuven ligt ook verder weg van Brussel waardoor het eigen handelsapparaat meer kansen heeft.

“Vilvoorde moet het vooral van zijn ligging en economische kracht hebben, met onder meer een sterke audiovisuele sector. We hebben ook troeven die Leuven niet heeft. De directe nabijheid van de hoofdstad is er een van: met de trein sta je in acht minuten in het centrum van Brussel. We zijn aantrekkelijk voor mensen die Brussel willen verlaten. Maar tijdens onze welkomstdagen voelen we ook dat mensen voor Vilvoorde kiezen omdat ze de files naar de hoofdstad beu zijn. Ze zijn gecharmeerd door de historische infrastructuur en het grootstedelijke karakter van Vilvoorde.”