‘Frauduleuze faillissementen verzieken onze economie’

Oorspronkelijk was een faillissement bedoeld als bescherming voor de schuldeisers. Tegenwoordig wordt het echter misbruikt om frauduleus failliet te gaan. Dat zegt Patrick Vandenberghe, voorzitter ACV bouw, industrie & energie.

Niet enkel de herfstkleuren hebben hun intrede gedaan, maar ook de uithangborden van de lokale kandidaten met hun bijbehorende kleur. Voor ons is dit het moment om een lijst met suggesties op te stellen die de regerende partijen, zowel lokaal als binnenkort ook federaal, volgens ons mee moeten nemen in hun beleid. De concrete aanleiding voor dit opiniestuk is de Pano-reportage van 26 september 2018 over frauduleuze faillissementsverklaringen.

Praktijken die de economie en de bouwsector verzieken

Uit de Pano-reportage blijkt dat de bouwsector sinds een paar jaar de weinig benijdenswaardige positie van koploper in het aantal faillissementen bekleedt.

Oorspronkelijk was een faillissement bedoeld als bescherming voor de schuldeisers. Tegenwoordig wordt het echter misbruikt om frauduleus failliet te gaan. Volgens Geert Coene, de voorzitter van de Verzoeningscommissie van Brussel, brengen de vele faillissementen in de bouw concurrentievervalsing met zich: een bedrijf dat onderneemt volgens de regels van de kunst met net iets hogere prijzen, moet het vaak afleggen tegen een malafide aannemer die werkt tegen dumpingprijzen, de schulden opstapelt, zich frauduleus failliet laat verklaren en vervolgens opnieuw start zonder dat hij de achtergelaten put moet vullen. Dat zijn praktijken die de economie en de sector verzieken.

Is er beterschap op komst?

Neen. Deze ondernemingsgezinde regering doet er alles aan om het ondernemersklimaat te bevorderen. Begrijp ons niet verkeerd, zonder ondernemingen en hun bijbehorende werkgevers zijn er geen werknemers. Het wordt echter stilaan tijd dat aannemers en werknemers met goede bedoelingen beschermd worden, en de malafide praktijken hard aangepakt worden.

Dat doen we niet door wetgeving te versoepelen die noodzakelijke barrières tegen fraude bevat. Sinds de nieuwe insolventiewetgeving van mei 2018 is het voor de gefailleerde nog nooit zo gemakkelijk geweest een nieuwe onderneming op te starten. Dat kan zelfs tijdens de afwikkeling van het faillissement.

Dat doen we ook niet door besparingen door te voeren bij diensten die van levensbelang zijn in de strijd tegen (sociale) fraude, zoals bij de inspectie en het arbeidsauditoraat. In het regeerakkoord van de regering-Michel staat: “De sociale-inspectiediensten zullen voldoende ondersteund worden en zo nodig versterkt worden, zodat zij hun doelstellingen inzake controles in fraudegevoelige sectoren kunnen behalen“.

Wel, beste beleidsmakers, die versterking, zowel op het terrein als bij de administratieve ondersteuning, is broodnodig en blijft jammer genoeg in de realiteit achterwege. Dumpingpraktijken kosten onze economie en onze sociale zekerheid handenvol geld. Ze kosten ons ook banen in de sector. Tussen 2012 en 2018 zijn er 26.414 arbeiders minder in de bouwsector. Nochtans zijn de orderboekjes meer dan goed gevuld. De problemen zijn al jaren bekend: schijnzelfstandigheid, frauduleuze detachering, buitenlandse uitzendkantoren die de bouwsector overspoelen enzovoort., al dan niet gecombineerd met frauduleuze faillissementen. Het is met andere woorden hoog tijd om van dat soort fraude een absolute prioriteit te maken.

Naar een nieuw actieplan

Beste beleidsmakers, binnenkort zitten jullie zowel lokaal als federaal opnieuw rond de tafel om jullie beleidsplan op te stellen. Denk dan aan het volgende: er is een stevig actieplan nodig, met nieuwe maatregelen en een versterking van bestaande maatregelen, zoals een versterkte inspectie en een arbeidsauditoraat dat op een gemotiveerde manier de strijd tegen (sociale) fraude voortzet én opdrijft. En een sluitende wetgeving, die werkgevers en werknemers die het goed menen, beschermt.

Wij hebben heel wat ideeën die kunnen helpen dumpingpraktijken aan te pakken. Als jullie dat willen, is ACV bouw – industrie & energie (ACVBIE) zeker bereid het gesprek daarover aan te gaan en samen te zoeken naar oplossingen.