De verhoging van de elektriciteitstarieven maakte van het distributienetbedrijf Eandis de gebeten hond. Nochtans zijn er redenen voor die hogere tarieven, en is er weinig kans dat ze snel zullen dalen.
De redenen voor de tariefverhoging van Eandis zijn bekend: het systeem van de groenestroomcertificaten dat veel duurder blijkt dan gedacht, en het succes van de premies voor rationeel energiegebruik (REG). Tussenschakel Eandis dient daarbij als schietschijf voor de gevolgen van het Vlaamse beleid.
Eandis is een kind van de liberalisering van de elektriciteitsmarkt, gevormd door de gemengde intercommunales (waar Electrabel nog 30 procent in aanhoudt) die hun werkmaatschappijen integreerden in Eandis, dat zich specialiseert in de distributie van elektriciteit en gas.
“De strategische beslissingen worden genomen in het uitvoerend comité, waar de vertegenwoordigers van Electrabel in de intercommunales niet in zitten”, pareert directeur-generaal Guy Peeters de kritiek dat de energiereus nog een zware vinger in de pap zou hebben bij Eandis.
Anno 2011 voeren de intercommunale aandeelhouders geen operationele activiteiten meer uit, maar strijken wel de dividenden op: in 2010 een fraaie 267 miljoen euro. “Het is een misvatting dat wij winst maken”, onderbreekt voorzitter Geert Versnick. “Wij zijn een kost-plus-organisatie. Voor ons geïnvesteerd kapitaal krijgen wij een vaste vergoeding.”
De gecontesteerde stijging van de tarieven hangt echter samen met de gestegen kosten voor premies voor rationeel energiegebruik en voor groenestroomcertificaten. Dat zijn twee posten die bij de niet-beheersbare kosten thuishoren.
Daaronder vallen voorts de tarieven die aan de hoogspanningsnetbeheerder Elia moeten worden betaald, de afschrijvingen op materieel vaste activa, financieringskosten, en de sociale dienstverplichtingen zoals openbare verlichting, gratis elektriciteit, en ‘gedropte’ klanten (die geen aansluiting meer krijgen van de normale leveranciers, nvdr). Voor al die posten fungeert Eandis als doorgeefluik. “Precies die onbeheersbare kosten zijn het meest gestegen”, betoogt Peeters.
Slim is duur De kans dat de tarieven de komende jaren dalen, is zeer klein. Want Eandis staat voor enorme uitdagingen. Er werd 700 miljoen euro opzij gezet om het gasnet uit te breiden.
Ook moet Electrabel tegen uiterlijk 2018 uit het aandeelhouderschap van de intercommunales achter Eandis verdwijnen. Versnick “Persoonlijk stel ik mij wel de vraag of het de rol van de gemeentes is om als enige aandeelhouder te fungeren. De Electrabel-aandelen kosten 1 miljard euro: zou het niet verstandiger zijn een neutrale partij te zoeken die dat belang overneemt?”
Met zo’n constructie zouden de intercommunales middelen hebben voor die andere grote uitdaging: het slimme elektriciteitsnet. Die slimme meters moeten mee helpen zorgen voor evenwicht op het slimme netwerk van de toekomst.
Een volledige uitrol over heel Vlaanderen vergt 1,5 miljoen meters en een investering van naar schatting 1,3 miljard euro. Het eerste proefproject in twee Mechelse deelgemeentes leerde Eandis wel dat Power Line Communication werkt.
PLC is zelf ontworpen technologie die de communicatie verzorgt van de meters met de centrale via het elektriciteitsnetwerk. “Het verlaagt aanzienlijk de transmissiekosten van die data. Er is al interesse uit het buitenland”, stipt Peeters aan.
L.H.
