Stijgende energieprijzen draineren miljarden uit de Belgische economie. Drie maatregelen kunnen deze Khadaffi-belasting verlagen.
1,62 euro voor een litertje benzine, het doet pijn aan de pomp en het einde van de prijsstijgingen lijkt nog niet in zicht gegeven de aanhoudende onrust in het Midden-Oosten en Libië in het bijzonder. Dat is onrustwekkend omdat de Belgische economie heel kwetsbaar is voor stijgende energieprijzen.
Energievoorziening met grote handicapsBelgië is Europees kampioen energieafhankelijkheid omdat we ongeveer 80 procent van ons binnenlandse energieverbruik invoeren. Dat komt niet alleen omdat we nauwelijks over fossiele brandstoffen beschikken. Ook het achterblijven van investeringen in elektriciteitsproductie eist zijn tol, wat dan weer te wijten is aan de dominantie positie van Gdf Suez op de Belgische elektriciteitsmarkt. De Belgische energievoorziening kampt dus zowel onder als boven de grond met grote handicaps.
Drie maatregelenBelgië voert jaarlijks netto ongeveer 50 miljoen ton olie equivalent in, waarvan ongeveer de helft aardolieproducten. Tegen een gemiddelde kostprijs van 100 dollar per vat loopt deze importfactuur op tot 35 miljard dollar op jaarbasis. Een prijsstijging naar gemiddeld 120 dollar per vat kost de Belgische economie bruto ongeveer 7 miljard dollar extra per jaar. De nettokostprijs is een stuk lager omdat de verbruikers van die energie de gestegen kosten doorrekenen in de uitvoerprijzen. Maar daarmee bewijs je de concurrentiekracht van de bedrijven geen dienst natuurlijk.
Om de importafhankelijkheid en Khadaffi-belasting te verminderen dringen drie maatregelen zich op.
1. Laat de stijgende belastingen op energie (via accijnzen en btw) hun werk doen om de vraag naar energie af te remmen. Deze extra belastingen vloeien naar de eigen schatkist en blijven dus in de economie. Een afremming van de prijsstijging daarentegen zou het energieverbruik aanmoedigen, en de daarmee gepaard gaande hogere energiefactuur is een belasting die naar het buitenland vloeit. Betalen aan Khadaffi of betalen aan onszelf, de keuze lijkt voor de hand te liggen. Als je mensen toch wil helpen, investeer dan de hogere belastingontvangsten in een lagere belastingdruk op arbeid.
2. Zorg ervoor dat de eindverbruiker van energie de hogere prijzen vol in de portemonnee voelt, zodat die zo rationeel mogelijk met energie omspringt. Dat betekent de afschaffing van de automatische loonindexering. Nu schuiven de gezinnen een groot deel van de hogere energiekosten door naar de bedrijven. Maar vergis u niet: die presenteren de factuur in de vorm van hogere prijzen en een lagere werkzekerheid.
3. Investeer op een verstandige manier in alternatieve energie, daar dus waar de return het hoogst is. In België betekent dat het langer openhouden van de kerncentrales (op voorwaarde dat de winsten niet te veel naar Frankrijk vloeien) en het investeren in isolatie van het Belgische woningpark.
De Belgische economie zal altijd afhankelijk blijven van buitenlandse energie. Maar dit trio van maatregelen kan de energiefactuur en de buitenlandse Khadaffi-belasting op onze economie op een duurzame manier verminderen.
D.K.
