Slim omgaan met energievreters

Huishoudapparaten maken het leven een stuk makkelijker, maar ze verbruiken veel elektriciteit en soms ook water. Met deze tips kunt u flink wat kosten uitsparen.

Huishoudtoestellen zijn de grote energievreters in huis. Als u de juiste toestellen koopt en die correct gebruikt, kunt u uw energiefactuur een stuk terugdringen.

Wasmachine

Negen op de tien Belgische huishoudens gebruiken een wasmachine. Wie zijn toestel drie keer per week laat draaien, betaalt jaarlijks bijna 50 euro voor elektriciteit en 40 euro voor water. Met een zuinig model van minstens klasse A kunt u de kosten met meer dan 30 procent drukken. Vooral de opwarming van het water slorpt veel energie op. Door uw wasmachine aan te sluiten op de toevoer van water dat met gas of een hernieuwbare-energiebron wordt opgewarmd, verbruikt u de helft minder elektriciteit. Ook wassen met regenwater kan de kosten drukken.

Vul uw wasmachine zo veel mogelijk met de maximale hoeveelheid wasgoed, maar overlaad ze niet. Vermijd het gebruik van halveladingprogramma’s, want die leveren slechts een beperkte vermindering van water en stroom op. Gebruik de spaartoets bij minder vuil wasgoed, een voorwas is dan overbodig. Was zo weinig mogelijk op 90 graden Celsius, maar kies voor lagere temperaturen in combinatie met een langere cyclus. Een programma op 30 of 40 graden verbruikt twee tot drie keer minder energie. Het resultaat is hetzelfde en uw kleren gaan langer mee.

Kalkvorming in uw wasmachine kan uw elektriciteitsverbruik gevoelig de hoogte injagen. Als uw water hard is, doet u er volgens de Bond Beter Leefmilieu goed aan drie keer per jaar uw machine leeg te laten draaien op 60 graden met een ontkalkingsmiddel. Dat is veel zuiniger en doeltreffender dan antikalktabletten toe te voegen bij elke wasbeurt.

Droogkast

Twee op de drie Belgische gezinnen hebben een droogkast. Als ze hun toestel drie keer per week aanzetten, kost dat jaarlijks 72 euro aan elektriciteit. Modellen met een luchtafvoer leiden de vochtige lucht naar buiten, maar daardoor gaat wel warmte verloren. Andere droogkasten condenseren het vocht in de koude delen en vangen het op in een reservoir. Voor een optimale werking moet de omgevingstemperatuur tussen 5 en 20 graden Celsius liggen. De ruimte waarin het toestel staat, is het beste minstens 9 vierkante meter groot.

Droogkasten met luchtcondensatie hebben meestal een middelmatige B-score. Ze verbruiken dubbel zoveel stroom als toestellen met condensatie via een warmtepomp (minstens klasse A+). Een droogkast op aardgas is het overwegen waard. Die voert vochtige lucht naar buiten, maar heeft daarvoor 70 procent minder energie nodig dan een elektrische droogkast met luchtafvoer (C-label). Bovendien droogt uw wasgoed er 40 procent sneller in.

Als u uw droogkast regelmatig schoonmaakt, zorgt u voor een betere luchtdoorstroming en dus voor een hoger rendement. Het is ook belangrijk het wasgoed vooraf goed te centrifugeren in de wasmachine (minstens 1400 toeren per minuut). Er is twintig keer minder energie nodig om het vocht eruit te halen via centrifuge dan door het te drogen. Maar de minst energieverslindende methode is nog altijd het wasgoed ophangen aan een waslijn.

Vaatwasser

45 procent van de Belgische huishoudens heeft een vaatwasmachine. Gemiddeld verbruikt die 58 euro per jaar aan elektriciteit, als ze de machine vier keer per week aanzetten. Het toestel slokt nog eens 14 euro aan water op. Net zoals bij een wasmachine gaat het merendeel van de energie op aan de verwarming van het water. Met een toestel dat u kunt aansluiten op de toevoer van warm water, verbruikt u 80 procent minder elektriciteit, op voorwaarde dat het water wordt opgewarmd met gas of een hernieuwbare-energiebron.

Toestellen met een C-label verbruiken minstens een kwart meer energie dan vaatwasmachines uit de klasse A, terwijl ze ongeveer evenveel kosten. Ook het gebruik speelt een grote rol. Vul de vaatwasmachine zo veel mogelijk tot de maximale capaciteit. Hebt u weinig afwas, dan doet u die het beste met de hand. Kies ook het juiste programma. Een zuinige ecocyclus duurt meestal langer, maar kan 30 procent energie besparen tegenover het standaardprogramma. Kortere cycli verbruiken doorgaans 15 procent meer energie omdat het water warmer is.

“Voorspoelen is geen goed idee”, adviseert Geetha Keyaert van Electrabel. “Als je je vaatwasser correct laadt, zonder de sproeiarmen te hinderen, wordt je vaat ook schoon zonder voorspoelen. Enkel als de borden of pannen erg vuil zijn of als de etensresten vastgekoekt zijn, kan voorspoelen nuttig zijn. Nog een tip: laat je toestel elke drie maanden leeg werken met een halve liter azijn. Dat maakt de kalkresten op de weerstand los. Controleer ook regelmatig het zoutniveau in de vaatwasser en vul dat tijdig bij. Een millimeter kalk doet het elektriciteitsverbruik stijgen met 10 procent.”

Koelkast en diepvriezer

Zowat elk Belgisch gezin heeft een koelkast, en 57 procent van de huishoudens bezit een aparte diepvriezer. Die toestellen zijn continu aangesloten op het elektriciteitsnet en verbruiken samen al gauw meer dan 100 euro per jaar. Met een goed werkende koelkast met een A-label kunt u het verbruik meer dan halveren, en met de juiste diepvriezer is een besparing tot 30 procent mogelijk. Om het ideale volume van uw toestellen te bepalen, moet u rekenen op 100 liter voor één persoon en op 50 à 60 liter per extra gezinslid. Ook het aantal thuismaaltijden, de manier van koken en de frequentie van boodschappen doen spelen een rol om het benodigde volume te bepalen.

Stijgt de buitentemperatuur met 1 graad, dan neemt het energieverbruik van een koelkast en een diepvriezer met 3 procent toe. “Plaats je toestellen dus op een koele plaats, ver van het fornuis, de vaatwasmachine, een radiator of invallende zonnestralen”, adviseert Bernard Govaert, de energie- en klimaatexpert van Bond Beter Leefmilieu. “Diepvriezers worden het beste in een onverwarmde ruimte geplaatst, zoals een kelder.” Ingebouwde toestellen verbruiken meer vanwege de beperkte koelingsmogelijkheden. Een goede luchtcirculatie zorgt voor een efficiëntere werking. Verwijder dus regelmatig het vet en stof van de roosters aan de achterkant, als dat kan.

Plaats nooit warm voedsel in de koelkast, maar laat het eerst afkoelen tot kamertemperatuur. In het vriesvak of in uw diepvriezer is een temperatuur van -18 graden ideaal. Per graad minder verbruikt het toestel 5 procent meer energie. Het is dus belangrijk dat u die temperatuur in het oog houdt. Ontdooi uw diepvriezer regelmatig: een laag ijs van meer dan 3 millimeter kan het energieverbruik met 30 procent doen stijgen. Controleer ook af en toe de dichtingen van de deur. Als er zich snel ijs vormt of als u er een blad papier tussen kunt steken, moeten u ze vervangen.

De voorbije twintig jaar is het energieverbruik van huishoudtoestellen aanzienlijk gedaald. Koelkasten en diepvriezers die ouder zijn dan tien jaar, zijn dus aan vervanging toe. Voor een defect toestel van drie à vier jaar oud is het raadzaam het te laten repareren als de kosten niet hoger oplopen dan 40 procent van de nieuwprijs. Is het vijf of zes jaar oud, dan mogen de herstelkosten niet meer bedragen dan 20 procent van de prijs van een nieuw apparaat. Voor een koelkast of diepvriezer van meer dan zeven jaar oud, is 5 procent van de nieuwprijs de limiet.

Roel Van Espen

Een laag ijs van meer dan 3 millimeter in een diepvriezer kan het energieverbruik met 30 procent doen stijgen.