Peter Vanden Houte: ‘ECB creëert heel onnatuurlijke situatie’

Binnen een aantal jaren zullen vele fund managers zich afvragen wat ze ooit bezielde om LT-obligaties met negatieve rentevoeten te kopen. Dat meldt Peter Vanden Houte, hoofdeconoom van ING België, via Twitter.

De Europese Centrale Bank (ECB) is maandag begonnen met het opkopen van overheidsobligaties. De berichten over de eerste aankopen van Duits en Fins staatspapier duwde de rentevoeten nog lager. De Duitse Bund met een looptijd van tien jaar brengt nu minder dan 0,3 procent op. En het verschil in rendement tussen Duitse en Amerikaanse overheidsobligaties is volgens het persagentschap Bloomberg het grootste sinds 1989.

Ook de Belgische rente zit op één, twee, drie, vier en vijf jaar in negatief territorium. “Dit is een heel onnatuurlijke situatie”, zegt Peter Vanden Houte, hoofdeconoom van ING België. “Een contradictio in terminis. Professionele beleggers kopen langlopende obligaties waarop ze geld zullen verliezen, terwijl ze vaak zelf positieve returns moeten garanderen aan hun klanten. Die fondsbeheerders zeggen eigenlijk dat het beleid van de ECB gaat falen en dat we nog vele jaren van deflatie gaan kennen. Enkel als de prijzen nog verder dalen, zullen deze obligaties in reële termen iets opbrengen.”

Vertrouwensboost

Vanden Houte is minder pessimistisch dan de markt. Hij denkt dat de zogenaamde bazooka van de ECB op korte termijn voor een “vertrouwensboost” kan zorgen. “We zijn vertrokken in de goede richting. Als de financiële markten uitbundig zijn, dan heeft dat ook een effect op het ondernemersvertrouwen. En vertrouwen is een van de eerste voorwaarden voor een economisch herstel. De economie van de eurozone gaat echter niet vanzelf sneller groeien. Daarvoor moeten structurele hervormingen doorgevoerd worden, zoals de creatie van een meer flexibele arbeidsmarkt.”

Hier en daar duiken er ook twijfels op of er wel voldoende staatspapier te koop zal worden aangeboden aan de Europese Centrale Bank. Volgens Vanden Houte speculeren een aantal beleggers op een verdere rentedaling op korte termijn. “Een aantal vermogensbeheerders hebben aan ‘frontrunning’ gedaan: ze hebben alle obligaties gekocht die ze in handen konden krijgen om ze nu of binnen enkele weken met winst aan de ECB te verkopen. Ik kan mij haast niet voorstellen dat er vandaag nog langetermijnbeleggers, tegen de huidige koersen, overheidsobligaties kopen. En toch. De huidige situatie doet mij denken aan de technologiezeepbel op de Nasdaq. De waarderingen van de technologie-aandelen waren extreem hoog en toch vonden mensen allerlei argumenten om die aandelen te blijven kopen.”

Moederkloek

Door obligaties te kopen van alle landen van de eurozone en met looptijden van 2 tot 30 jaar wil de ECB de economie en de inflatie aanzwengelen. Vanden Houte: “De ECB verwacht in 2017 2,1 procent economische groei en 1,8 procent inflatie. Ik steek er mijn hand niet voor in het vuur, maar als dat scenario uitkomt, dan kan het niet anders of de rente op overheidspapier moet stijgen.” De centrale bankiers hebben aangegeven dat ze blijven kopen tot het obligatierendement even laag is als de depositorente (-0,2%) die de ECB aan de banken aanrekent om hun geld te bewaren. “Als het evenveel opbrengt om uw geld bij de ECB op heel korte termijn te beleggen of op heel lange termijn op de financiële markten, dan zullen de banken niet meer kunnen weerstaan.” Die lage rente moet met andere woorden pensioenfondsen, verzekeraars en ook banken kunnen overhalen hun obligaties te verkopen aan de ECB, in plaats van als een moederkloek op die obligaties te blijven zitten.