GRIEKSE BANKEN LOPEN OP HUN LAATSTE BENEN

Patrick Claerhout
Patrick Claerhout redacteur bij Trends

De Grieken halen massaal geld van hun rekeningen. Zonder noodhulp dreigt een aantal Griekse banken om te vallen. Maar zelfs als Griekenland een akkoord met zijn schuldeisers zou bereiken, komen deze banken in kapitaalnood.

De Griekse bevolking kiest eieren voor haar geld. Naarmate de hoop op een akkoord met de schuldeisers wegebt, halen de Grieken hun spaargeld van de bank. Tussen oktober en vorige week werd 30 miljard euro aan deposito’s bij de Griekse banken weggehaald. Vorige week kwam daar nog eens 3 miljard euro bij.

De bankrun brengt de Griekse banken in zware problemen. Het wegvloeien van deposito’s slaat immers de restanten van hun financieringsbasis bij het cliënteel weg. De facto worden de vier grote Griekse banken (Alpha Bank, Eurobank, National Bank of Greece, Piraeus Bank) sinds begin dit jaar rechtgehouden door noodliquiditeiten verstrekt door de Griekse centrale bank. De teller van die zogenoemde emergency liquidity assistance staat al op 84 miljard euro.

Om de banken recht te houden, wilde de Griekse centrale bank 3 miljard euro extra noodhulp toekennen. In afwachting van een Europese top van regeringsleiders maandagavond keurde de ECB een verhoging van de noodhulp goed, maar een precies bedrag werd niet bekendgemaakt.

Einde verhaal

Om te voorkomen dat de Grieken hun bankrekeningen volledig leeghalen, kan Griekenland verplicht worden kapitaalcontroles in te voeren. Dat zijn beperkingen op de hoeveelheid geld die van een rekening gehaald kan worden. Eerder werden zulke beperkingen opgelegd in Cyprus en IJsland, om de banksector van de ondergang te redden.

Medio vorige week waarschuwde de Griekse centrale bank voor een oncontroleerbare crisis, die het banksysteem en de financiële stabiliteit in gevaar zou brengen mocht de regering niet tot een akkoord komen met haar schuldeisers. Griekenland moet eind juni een lening van anderhalf miljard euro terugbetalen aan het IMF. Als dat niet gebeurt, gaat het land de facto in wanbetaling, hoewel dat formeel niet zo is voor de kredietwaardigheidsbureaus.

Op dat moment verliezen de Griekse staatsobligaties die de banken in portefeuille hebben hun waarde. Het papier kan dan niet langer als onderpand gebruikt worden om cash te verkrijgen. Bovendien moeten provisies aangelegd worden om de waardevermindering in te dekken. Dan is het einde verhaal voor de banken. En zonder goed functionerend banksysteem kan Griekenland onmogelijk een normale economische activiteit ontwikkelen. Het land dreigt dan in een zwart gat te vallen.

Te weinig volwaardig kapitaal

Zelfs als er een akkoord met de schuldeisers komt en Griekenland in de eurozone blijft, oogt de toekomst van de Griekse banken hoogst onzeker. Volgens Nondas Nicolaides van Moody’s in Athene zijn de probleemkredieten in de eerste drie maanden van 2015 weer fors toegenomen. Dat is te wijten aan de economische terugval en het verlies aan vertrouwen. Veel klanten kunnen of willen hun leningen niet afbetalen. Nicolaides denkt dat het aantal probleemkredieten dit jaar verder zal toenemen en pas in 2016 zal pieken.

Dat zou betekenen dat de Griekse banken dit en volgend jaar zware afschrijvingen moeten doen. De vier grootste banken hebben samen een kapitaalbuffer van 12 miljard euro (exclusief ‘deferred tax assets‘). Volgens de berekeningen van Moody’s zou die buffer weggeveegd worden door de toename aan slechte kredieten. “De kans is groot dat de Griekse banken op korte termijn moeten geherkapitaliseerd worden”, besluit Nicolaides. Nieuwe kapitaalinjecties dringen zich dus op.

Het zwakke punt in de kapitaalstructuur van de Griekse banken is dat ze de zogenoemde ‘deferred tax assets‘ meetellen als kapitaal. Dat zijn fiscaal aftrekbare verliezen die gebruikt kunnen worden om de rendabiliteit te verhogen en die omgezet zijn in overheidsgaranties voor toekomstige kredieten. Maar deze instrumenten hebben pas waarde als de Griekse overheid, die virtueel failliet is, ze kan omzetten in cash. Bovendien hebben ze totaal geen verliesabsorberende eigenschappen. Daarom wil de ECB dat banken volwaardig kapitaal ophalen. De vraag is wie dat aan de Griekse banken zal verstrekken.

PATRICK CLAERHOUT

Zonder goed functionerend banksysteem kan Griekenland onmogelijk een normale economische activiteit ontwikkelen.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content