Yanis Varoufakis is bezorgd over zijn land. De ‘Griekse dokter Doom’ zag als een van de weinigen de subprimecrisis aankomen. Nu waarschuwt hij voor Grieks extremisme.
De econoom Yanis Varoufakis werd indertijd op hoongelach onthaald toen hij probeerde te wijzen op het gevaar van een wereldwijde economische crisis. Maar echt vermaard werd de gewezen adviseur van premier Georgios Papandreou pas met zijn kritiek op de Atheense reddingsplannen in 2010 en 2011.
Daarbij maakte hij vijanden in Griekse leidinggevende kringen, in zoverre zelfs dat hij in 2011 moest uitwijken naar de Verenigde Staten. In de aanloop naar de Europese verkiezingen, velt Varoufakis een hard oordeel over het beleid waarmee Europa de crisis aanpakt. De docent aan de universiteit van Texas in Austin verbergt zijn bezorgdheid over zijn land niet.
De Europese Commissie vindt dat Griekenland er stilaan weer bovenop komt.
Varoufakis: “Dat is absurd. De Commissie pakt uit met de indicatoren die haar goed uitkomen. Ze beweert dat de rente waartegen het land kan lenen gedaald is, maar Griekenland heeft al sinds 2010 geen geld meer op de markten opgehaald. Een groot deel van de Griekse schuld is nu overigens in handen van andere Europese landen.”
Welke indicatoren zijn dan wel betrouwbaar?
Varoufakis: “We moeten in de eerste plaats kijken naar het investeringsniveau, de kracht die de economie meetrekt. Maar dat niveau is al vier jaar ononderbroken gedaald, inclusief het laatste kwartaal van 2013. Een tweede indicator is de werkgelegenheid. Die blijft stijgen. Een laatste element is het krediet, meer bepaald de leningen aan starters en meer in het algemeen aan de kmo’s. Ook daar stellen we een terugval vast. Dat zijn de ware indicatoren en het verhaal dat ze vertellen is triest. In 2010 is een enorme economische vergissing gemaakt door de financiële redding van Griekenland afhankelijk te maken van een zeer zwaar bezuinigingsbeleid. Dat heeft de schuld doen exploderen in plaats van ze te verminderen. Het land ondergaat nu nog de gevolgen van die beslissing. Men had Griekenland beter failliet laten gaan.”
Hoe schat u de politieke en sociale risico’s in het land in?
Varoufakis: “We weten dat de geschiedenis zich herhaalt, vaak in de vorm van een tragedie en soms in de vorm van een farce. De eerste jaren van de crisis was er heel wat sociale onrust. Dat is geminderd. De mensen likken hun wonden. Ze proberen de eindjes aan elkaar te knopen en toch wat eten op tafel te krijgen. Kortom, er heerst rust in de straten. Maar het ongenoegen is groot en de armoede is een kanker die de mensen psychologisch afstompt. Heel wat gezinnen zitten diep in de schulden. In die gezinnen zien we een vorm van depressie in de klinische zin van het woord, iets dat dicht aanleunt bij een bipolaire stoornis. De ene dag zijn de mensen catatonisch en de dag daarna vertonen ze een bizar soort optimisme, waarbij ze het totaal onrealistische gevoel hebben dat alles mogelijk is. En dan keert de depressie terug. Je hoeft geen groot licht te zijn om te weten waarvoor dat een voedingsbodem is. We hebben het al meegemaakt in de jaren dertig, en niet alleen in Duitsland…”
Benjamin Masse-Stamberger
