Redactie Trends

‘De subsidiologie is een booming business’

Het leeuwendeel van de subsidies gaat naar grote bedrijven die subsidiologen kunnen betalen. Dat zegt Daniëlle Vanwesenbeeck, general manager van Mastermail en Vlaams Parlementslid voor Open Vld.

Vlaanderen heeft voor dit jaarruim 320 miljoen euro opzijgezet om als subsidie uit te keren aan ondernemingen. Dat geld moet hun ontwikkeling en groei ondersteunen. Op papier een mooi principe. Maar wie het subsidiemodel van dichterbij bekijkt, krijgt een ander beeld.

Laat me beginnen met veertien jaar terug te gaan in de tijd. Ik had beslist het als ondernemer te proberen. Omdat ik niet over genoeg eigen middelen beschikte, heb ik bij familie, vrienden en een paar believers geld geleend.

Mijn focus lag op het ondernemen, het uitbouwen van activiteiten opdat mijn bedrijf op eigen benen zou kunnen staan.

Ik vroeg me natuurlijk weleens af of ik niet in aanmerking kwam voor een of andere subsidie, en dus ging ik op de site van het toenmalige Agentschap voor Ondernemen op zoek naar het hoe en het wat.

Dat er subsidies te rapen vielen, was al snel duidelijk. Maar de bijbehorende administratieve rompslomp en de complexiteit van dat proces hadden al heel snel een tegenovergesteld effect. Te veel gedoe, te tijdrovend, te complex.

Onlangs sprak ik op de Dag van de Ondernemer met enkele collega-ondernemers, en ik vroeg hen of zij ooit van subsidies hadden gebruik gemaakt. De kmo’ers waren eensgezind: geen tijd om die aan te vragen, te complex.

Maar er was ook iemand van een groot bedrijf. Hij vertelde me een verhaal waar ik lichtjes ongemakkelijk van werd: zijn bedrijf heeft liefst veertig mensen in dienst die andere bedrijven ondersteunen in het uitpluizen hoe ze de juiste subsidies moeten aanvragen.

‘Subsidiologen’ heet dat. Als de bedrijven die ze adviseren de subsidies binnenhalen, vragen ze daar 15 procent marge op. Lukt het niet, dan betaalt de klant niks. Op die manier realiseert dat bedrijf een omzet van 3 miljoen.

Best een lucratief handeltje, lijkt me. Met overheidsgeld, dat dus niet gebruikt wordt waarvoor het eigenlijk is bedoeld. En er zijn nog zulke bedrijven, de subsidiologie is een booming business.

Bovendien is het maar de vraag of subsidies wel bij de juiste mensen terechtkomen. Het leeuwendeel gaat naar grote bedrijven die subsidiologen kunnen betalen, of daar zelf iemand voor in dienst nemen.

De subsidiologie is een booming business

Dat is hun goed recht, maar een kmo met minder middelen heeft misschien meer nood aan die subsidie. Ook dat stemt tot nadenken. Want vaak zijn subsidies gekoppeld aan allerlei voorwaarden die weinig of niks te maken hebben met hoe de onderneming er financieel voor staat.

Hangt het overleven van een bedrijf af van het wel of niet krijgen van een subsidie? Is het project waarvoor de subsidie wordt toegekend maatschappelijk relevant genoeg? Moet de overheid niet voorkomen dat het leeuwendeel van het budget gaat naar grote bedrijven die – kort door de bocht – dat geld niet echt nodig hebben?

Moeten alle subsidies dan op de schop en moeten we tabula rasa maken? Dat is misschien een stap te ver. Maar de manier waarop we subsidies uitdelen, moet wel tegen het licht gehouden worden.

Ik ben ervan overtuigd dat er wel degelijk domeinen zijn waar subsidies essentieel zijn. Eerst en vooral opleiding. Bijvoorbeeld via de KMO-Portefeuille. Daarmee kunnen kmo’s de kennis en de expertise van hun medewerkers naar een hoger niveau brengen.

Of ‘marktsturende’ subsidies, die bedrijven stimuleren minder voor de hand liggende keuzes te maken, maar waar de hele maatschappij wel bij vaart. Denk aan ecologiepremies, fietspremies of alles wat met mobiliteit en duurzaamheid te maken heeft.

En ten slotte denk ik dat de overheid onze onderzoekswereld beter financieel moet steunen. Onze Vlaamse wetenschappelijke basis is top in Europa, maar het blijft moeilijk de theorie te vertalen naar de praktijk.

De uitdaging is die kennis nauwer te laten aansluiten bij de behoeften van bijvoorbeeld de bedrijfswereld. Misschien is dat wel een goede nieuwe focus voor het Vlaamse subsidiebeleid?

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content