Als de Europese Centrale Bank (ECB) een geldfabriek is, dan is de Gentenaar Michel Stubbe de operationele directeur van deze fabriek. Hij is hoofd van de divisie financiële transactiediensten. Een blik op de machinerie achter de euro.
Als de Europese Centrale Bank (ECB) een geldfabriek is, dan is de Gentenaar Michel Stubbe de operationele directeur van deze fabriek. Hij is hoofd van de divisie financiële transactiediensten. Een blik op de machinerie achter de euro.
Als de raad van bestuur van de ECB beslist om de beleidsrente te verhogen of te verlagen, dan moet de dienst van Michel Stubbe ervoor zorgen dat de markt in de pas loopt, door wat geld aan het systeem toe te voegen of te onttrekken. Of als de hoge heren in Frankfurt besluiten om staatsobligaties op te kopen, dan lopen de aankooporders via het bureau van Stubbe. Ook het beheer van de deviezenreserves van de ECB, overleg met andere centrale banken en de levering van betaaldiensten aan de Europese Commissie en het Europese Noodfonds (ESM) horen bij Stubbes dagtaken. Hij spreekt uit eigen naam.
Hoe ziet de geldmarkt eruit als het stof gaat liggen? Blijft de ECB een structureel grotere rol spelen?
Stubbe: “We zijn de belangrijkste tussenpersoon op de markt. De cashrijke banken beleggen hun overtollige cash bij ons en wij lenen dat geld uit aan de casharme banken. Wij zijn de bypass of de kunstmatige bloedsomloop van de interbankenmarkt. Dat is noodzakelijk als crisismaatregel, maar we doen dat niet graag en we horen dat ook niet te doen. De markt kan deze functie beter uitoefenen dan de ECB. Ik acht een terugkeer van een autonoom werkende geldmarkt mogelijk, maar de kostprijs van liquiditeit zal niet meer onderschat worden. Die kostprijs wordt hoger dan voor de crisis en moet door de banken gedragen worden.”
De ECB heeft door de crisismaatregelen heel wat geld in de economie gepompt en een omvangrijk balanstotaal opgebouwd. Hoe groot is het risico op inflatie?
Stubbe: “De vraag is wat de banken doen met de extra liquiditeiten die de ECB hen toekende. Geven ze grote volumes aan leningen uit, dan is er een risico op een oververhitting van de economie en op inflatie. Maar wij verwachten geen explosie aan nieuwe leningen. Ten eerste: er zijn er niet zoveel die willen investeren en risico nemen. Ten tweede: de banken moeten afbouwen en afslanken, wat de kredietverlening afremt. Dat hindert de economische groei, maar we moeten door deze fase heen. En ten derde: de banken betalen de ECB verkregen kredieten terug. Veel banken hebben al een deel van die leningen terugbetaald. De risico’s op inflatie zijn daarom heel beperkt. Bij de meeste van onze niet-conventionele maatregelen is de exit ingebouwd. Vele maatregelen doven vanzelf uit.”
Is het geldsysteem van een papieren standaard, alleen gebaseerd op de geloofwaardigheid en onafhankelijkheid van de centrale banken, gedoemd om uit te monden in inflatie en instabiliteit? Biedt een goudstandaard geen beter alternatief?
Stubbe: “Neen en neen. Ons geldsysteem zal niet in inflatie eindigen. Als er één zin belangrijk is in de statuten van de ECB, dan is dat de zin die ons verantwoordelijk maakt voor de prijsstabiliteit. En het heeft gewerkt. Sinds 1998 schommelt de inflatie in het eurogebied rond de beoogde 2 procent. We doen het zelfs beduidend beter dan in de periode voor de introductie van de euro. Een terugkeer naar de goudstandaard zou trouwens contraproductief zijn. De achterliggende gedachte kan ik begrijpen. De centrale bankiers hebben de uitgifte van geld vroeger altijd gekoppeld aan een reële waarde, om op die manier controle te behouden over de geldcreatie. Wij hebben die controle ook. Onze limiet is het onderpand dat beschikbaar is. Als een bank geen onderpand meer heeft, dan kan de ECB die bank niet meer financieren. Ik vind onderpand als monetair anker veel beter dan goud, omdat goud erratisch en oncontroleerbaar is, in prijs en in ontgonnen volumes. De omvang van het onderpand is veel beter verbonden met de gang van zaken in de reële economie.”
Wordt de macht van de centrale bankiers overschat?
Stubbe: “Ja, heel sterk zelfs. De ECB was altijd heel duidelijk dat al onze crisismaatregelen hoogstens tijdelijk kunnen zijn. Wij kopen tijd voor de politieke instellingen en de banken, maar wij kunnen de crisis niet fundamenteel oplossen. Wij zijn er om het monetaire beleid uit te voeren en als we te veel andere taken doen, dan komt onze geloofwaardigheid in het gedrang.”
Een uitgebreid interview met Michel Stubbe kan u deze week in Trends lezen.
