De Belgen zijn rijk, maar voorzichtig

Nooit waren de Belgen zo rijk. Toch blijven ze behoedzaam met hun centen. De jongste drie jaar ging 90 procent van hun vers geld naar beleggingen met weinig of geen risico, zoals spaarboekjes. Maar er zijn tekenen van terugkerende risicoappetijt

Crisis of geen crisis, de Belgische gezinnen zijn rijker dan ooit. Als je al hun zichtrekeningen, spaarboekjes, aandelen, obligaties, beleggingsfondsen en andere spaarvormen samentelt, kom je tot een financieel vermogen van 1103 miljard euro in het eerste kwartaal van 2014. Dat is een historisch hoogtepunt. Trek je van het financieel vermogen de leninglast af, dan krijg je een netto financieel vermogen van 881,5 miljard euro. Ook dat is een record.

Ondanks al hun rijkdom, wagen de Belgen zich niet aan avonturen. Hun geld zit vaak in activa met weinig of geen risico. Van de 1103 miljard euro zat 7 procent in biljetten en zichtrekeningen, 24 procent stond op spaar- of termijnrekeningen, en 25 procent was belegd in levensverzekeringen en pensioenfondsen. Activa met risico – beursgenoteerde aandelen, obligaties en beveks – maakten een kwart van het financieel vermogen uit. Midden 2007, net voor de crisis, was dat nog 33,7 procent.

“Het is niet dat de Belgen meer sparen dan vroeger”, zegt Julien Manceaux, econoom van ING België. “De bestemming van het nieuwe spaargeld is minder riskant geworden. In maart 2011 waren de Belgen weer even rijk als voor de crisis. Sindsdien vergaarden ze 73,6 miljard euro vers geld, en verkochten ze voor 8,4 miljard euro obligaties, samen 82 miljard euro. Van dat bedrag stroomde liefst 60 procent naar spaarboekjes en termijnrekeningen, en 30 procent naar levensverzekeringen en pensioenfondsen. Dat maakt dat 9 op de 10 euro’s naar beleggingen zonder veel risico vloeiden. Amper 6 procent ging naar aandelen, en haast niets naar beveks.”

Feest

Staken de Belgen weinig geld in risicovolle activa, de waarde ervan steeg wel. De voorbije jaren zijn vooral de koersen van aandelen en beveks flink toegenomen. “De koersstijgingen deden zich vooral voor in 2012 en 2013”, zegt Manceaux. “Misschien zullen ze aanhouden in 2014, en dat wakkert de risicoappetijt van de beleggers aan. In het eerste kwartaal van 2014 spaarden de Belgen 5,8 miljard euro en verkochten ze voor 0,9 miljard euro aan obligaties. Van dat geld ging 3,8 miljard euro naar spaarboekjes en termijnrekeningen. Dat is nog altijd veel, maar een stuk minder dan de 5,5 miljard euro in het eerste kwartaal van 2013. Er ging 568 miljoen euro naar beveks, 30 procent meer dan in het eerste kwartaal van 2013. De geldstroom naar beursgenoteerde aandelen stak erbovenuit, met 1,7 miljard euro. Dat is meer dan in heel 2013.”

Het feest zal niet blijven duren. “Drie jaar op een rij met stijgende koersen, dat komt zelden voor”, zegt Manceaux. “Het is goed mogelijk dat de beurzen stilvallen in de loop van dit jaar. Er zijn veel risico’s, zoals de geopolitieke spanningen of de verstrakking van het Amerikaanse monetaire beleid. Gek genoeg zal dat niet noodzakelijk het einde betekenen van de geldstromen naar aandelen. Vaak reageren beleggers veel te laat op een omkering van de markten. Eind 2007 stroomde nog een halfjaar lang geld naar de beurzen terwijl de correctie al begonnen was.”