In de Griekse crisis is gebleken hoe kwetsbaar de euro is voor speculatie met ‘naakte’ credit default swaps (cds), die obligatiehouders verzekeren tegen de niet-terugbetaling van een bepaalde belegging.
De nieuwe eurocommissaris voor financiële diensten Michel Barnier onderzoekt hoe hij de cds kan reglementeren. Voor hoofdeconoom Ivan Van de Cloot van het Itinera Institute staan hier twee visies op het kapitalisme diametraal tegenover elkaar.
Barniers voorganger McGreevy heeft die cds’en altijd ongemoeid gelaten. Die Griekse toestand is alleen zijdelings een bijkomende reden om de cds’en te reglementeren; de Grieken dragen immers zelf de grootste verantwoordelijkheid voor hun situatie. De funeste rol die de cds’en speelden in de financiële crisis was veel groter. De vijf- tot achterhonderdduizend dollar die erin geïnvesteerd werden – vele malen méér dan wat de gewone wereldeconomie waard is – steunen alleen op speculatie.
Waarom zijn cds’en funest?
Cds’en moeten obligatiehouders verzekeren tegen de niet-terugbetaling van een bepaalde belegging. Een ‘naakte’ cds is datzelfde verzekeringsproduct, als het gekocht wordt door wie die obligatie niet heeft en dus ook geen risico loopt. Er zijn gedocumenteerde bewijzen van hefboomfondsen met grote portefeuilles cds’en op een bedrijf, die net voldoende aandelen kochten om in de raad van aandeelhouders tégen een gerechtelijk akkoord te stemmen, waardoor het bedrijf ten onder ging en zij enorme winsten opstreken op hun cds’en.
Hoe komt het dan dat naakte cds’en niet al lang verboden zijn? Puur lobbywerk. Achter die hefboomfondsen zitten heel grote vermogens met uitstekende connecties, die de stelling verdedigen dat de markt zichzelf wel zal reguleren. Maar dat doet ze dus niet. Voor mij is deze discussie de lakmoestest waarmee je het kaf van het koren scheidt: het creatieve en innovatieve ondernemerskapitalisme aan de ene kant, en het zelfdestructieve financieel kapitalisme aan de andere.
Luc Baltussen
