Federale overheid heeft nog altijd een gat in haar hand

Het Belgische overheidsbeslag daalt dit jaar naar 53,6 procent van het bbp terwijl het in 2012 nog afklokte op 55 procent, leert een rapport van het Planbureau.

Voor de federale regering het bewijs dat ze goed bezig is. Maar wie de cijfers van nabij bekijkt, merkt dat optimisme hier niet op zijn plaats is. Een overheidsbeslag van 53,6 procent zit nog altijd op het niveau van 2011, aan het begin van de regering-Di Rupo. Een belangrijke factor voor de recente evolutie van het overheidsbeslag was een Dexia-kapitaalinjectie in 2012 (0,8 % van het bbp). De recente daling is natuurlijk een feit, maar dat is vooral te danken aan dalende uitgaven bij de lokale besturen.

Feit is dat de federale overheid nog altijd een gat in haar hand heeft. Er is wel bespaard op het federale ambtenarenapparaat, maar de sociale zekerheid blijft een bodemloos vat. Geen enkele overheidspost heeft de voorbije jaren zo’n grote uitgavenstijging gekend als de sociale zekerheid: jaarlijks 3 procent tussen 2000 en 2013. En in 2013 stegen de SZ-uitgaven met 0,9 procent daar waar ze elders op nul bleven of zelfs afnamen.

Trouw aan het vechtfederalisme dat zo eigen is aan België, probeert de federale regering nu de factuur zo veel mogelijk door te schuiven naar de deelstaten. Onder andere door met de zesde staatshervorming wel bevoegdheden over te hevelen, maar niet alle middelen die daaraan gekoppeld zijn. Bovendien stijgen de dotaties aan de deelstaten de komende jaren minder snel, wat vooral nadelig is voor de regionale economische motor van België: Vlaanderen. Een recente studie van het onderzoeksinstituut Vives stelt dat deze staatshervorming eigenlijk een impliciete redding is van de federale overheid door de deelstaten en Vlaanderen in het bijzonder. Zo is er voor de federale regering dan ook geen behoefte om een verantwoordelijk begrotingsbeleid te voeren.