Pony Ma richt zich op het Westen

Ma Huateng of ‘Pony Ma’ doet de gaming- en internetactiviteiten en de berichtendienst WeChat floreren bij Tencent. De topman en medeoprichter is vastbesloten internationaal even succesvol te worden als in China.

De Tencent-topman Ma Huateng kan een goed rapport voorleggen voor het afgelopen tweede kwartaal. Niet alleen presteert het game- en internetbedrijf financieel beter dan de verwachtingen. Zijn populaire WeChat-berichtendienst (in China onder de naam Weixin) heeft meer dan 800 miljoen gebruikers. Enkel Facebook Messenger en Whatsapp hebben er meer, telkens ongeveer een miljard. Daardoor krijgt Tencent op de beurs een waardering van ongeveer 250 miljard euro, iets meer dan Alibaba. Het is weer het grootste Chinese techbedrijf op de beurs.

Het haasje-over met Alibaba zet de metamorfose van Tencent in de verf. Rond de netwerksite QQ, zeg maar het Facebook van China, en later de gameactiviteiten hadden Huateng en zijn drie medeoprichters een rendabele business gebouwd. In tegenstelling tot westerse tegenhangers kon Tencent bij de oprichting in 1998 zijn gratis platformen moeilijk commercialiseren met enkel advertenties. De Chinese advertentiemarkt was rond de eeuwwisseling nog niet rijp genoeg. De inkomsten moesten rechtstreeks van de gebruikers komen, die extra functionaliteiten kregen in ruil voor zeer kleine bedragen. Huateng was zijn carrière gestart in de Chinese telecomsector en had daar al veel ervaring mee.

Bill Gates

Door de opkomst van de smartphone rond 2010 dreigde Tencent enkel dominant te zijn in een aantal wegdeemsterende niches. Huateng zou dan zelf de knuppel in het hoenderhok hebben gegooid. Hij wilde een nieuwe mobiele dienst en speelde daarvoor intern twee teams tegen elkaar uit. Huateng zou zich gespiegeld hebben aan de Microsoft-oprichter Bill Gates, een andere believerin interne concurrentie.

Een van de teams had het idee voor een mobiele berichtendienst. Dat was niet revolutionair, maar Tencent bouwde WeChat uit tot een internetportal met de meest uiteenlopende innovatieve diensten. Zeker de lokale versie is niet meer weg te denken in China. In sommige steden kunnen gebruikers er in een oogwenk een doktersafspraak boeken, eten of een taxi bestellen. Zelfs de betaling handelt de chatapp volledig af. Huateng hamert er bij zijn medewerkers op dat ideeën niks waard zijn als ze niet perfect worden uitgevoerd. WeChat brengt voorlopig nog weinig geld binnen, de grote geldkoe is nog altijd de gameafdeling die zich succesvol aanpast aan het mobiele tijdperk. De afdeling werd de voorbije jaren versterkt met de overname van bekende westerse spelletjes zoals Clash of Clans.

De ambities van Huateng reiken verder dan China. Zoals veel andere Chinese ondernemers gaf hij zich een meer westers klinkende naam, ‘Pony Ma’. In het Westen wordt Tencent gezien als een copycat die het niet fair speelt. QQ heeft heel veel leentjebuur gespeeld bij onder meer Facebook. Bovendien schermt China de markt af voor buitenlandse spelers. Volgens Huateng is er daarom niet minder concurrentie. “Westerse bedrijven onderschatten China vaak. Als in de Verenigde Staten een bedrijf succes begint te kennen met een nieuwe activiteit, duurt het meestal een paar maanden eer andere spelers hetzelfde proberen. In China is dat een kwestie van uren”, zei Huateng in een zeldzaam publiek optreden.

Huateng spreekt bijna nooit met buitenlandse journalisten. Hij is getrouwd en heeft een kind. Een deel van zijn 20 miljard euro vermogen wil hij wegschenken. Dat is grotendeels vergaard door zijn participatie van 10 procent in Tencent. Voor de rest is er zeer weinig over zijn privéleven bekend.

Moeilijke spreidstand

Huatengs zou de media schuwen om zo weinig mogelijk controverse te veroorzaken. De Communistische Partij is er als de dood voor dat kritiek op het regime zich via QQ, WeChat of andere populaire kanalen verspreidt. Tencent werkt mee aan het censureren van het berichtenverkeer op zijn platformen in China, zowel de publieke als de privéberichten.

Op een conferentie liet Huateng zich ontvallen dat veel internetgebruikers verkeerdelijk “denken dat ze zich onverantwoordelijk mogen gedragen” en dat “er orde nodig is” op het internet. Het is een moeilijke spreidstand voor Huateng, die sinds anderhalf jaar lid is van het Nationaal Volkscongress, het Chinese parlement. Internationaal en zeker in het Westen hangen de nauwe banden met de Communistische Partij als een zwaard van Damocles boven het internationale succes van WeChat.