Dollars voor Europese banken zijn pleisters op houten been

Banken in de eurozone kunnen voortaan ongelimiteerd dollars bekomen. Indrukwekkend, maar wel naast de kwestie.

Het is nu voor de internationale gemeenschap duidelijk alle hens aan dek om de crisis binnen de eurozone onder controle te krijgen. Drie op elkaar inwerkende elementen maken dat deze crisis steeds verder uitdeint, nl. de constructiefouten in het eurohuis zelf, de belabberde toestand van de publieke financiën in vele eurolanden en de aanhoudende bankencrisis. Dit laatste fenomeen stak de jongste weken weer zeer nadrukkelijk de kop op.

Voor met name de Amerikaanse geldmarktfondsen namen de twijfels over de degelijkheid van het bankwezen binnen de eurozone dermate grote vormen aan dat zij hun financiering van de Europese banken in belangrijke mate terugtrokken. Vele Europese banken die reeds kampten met serieuze kopzorgen rond hun funding zagen die problemen dan ook escaleren. Een groot stuk van de forse recente daling van de aandelenkoersen van de banken hing samen met deze funding-problematiek.

Vijf belangrijke centrale banken, nl. de Europese Centrale Bank (ECB), de Amerikaanse Fed, de Bank of England, de Bank of Japan en de Zwitserse centrale bank, schoten gezamenlijk in actie om het dollartekort van de eurobanken aan te pakken. Zij engageerden zich om de komende maanden via diverse grote operaties ongelimiteerd dollars ter beschikking van de eurobanken te houden.

In de mate dat de problemen waar de eurobanken mee worstelen pure liquiditeitsproblemen zijn, valt er voor deze interventie van de vijf centrale banken veel te zeggen. Het probleem van de eurobanken is echter veel meer een solvabiliteitsprobleem dan wel een liquiditeitsprobleem. Of beter: er is een liquiditeitsprobleem omdat er een nog veel prangender probleem is op het vlak van het kapitaal (eigen vermogen) van de banken.

Ongelimiteerde liquiditeitsvoorziening is een pleister op een houten been voor instellingen die dringend bijkomend kapitaal nodig hebben.

En de stress tests dan? Die kwamen toch uit op een kapitaaltekort van een schamele 2,5 miljard euro voor de banken in de eurozone? Jawel, maar ondertussen is eens te meer gebleken dat, hoewel deze tests al van duidelijk betere kwaliteit waren dan die uitgevoerd in 2010, de resultaten van de Europese tests een forse onderschatting geven van de reële behoeften aan extra kapitaal van de banken binnen de eurozone.

In een recent uitgelekt rapport van het IMF werd de behoefte aan bijkomend kapitaal voor het geheel van de banken in de eurozone ingeschat op … 195 miljard euro.

Onder meer door het forse tekort aan kapitaal tonen vooral de Amerikaanse geldmarktfondsen zich erg terughoudend om nog voor de financiering van de banken in de eurozone te zorgen. Deze argwaan wordt verder gevoed door wat de we de relatieve omvang van het potentiële bankprobleem in de eurozone durven noemen.

Dat probleem stelt zich erg scherp voor bijvoorbeeld de Franse banken. Nicolas Lecaussin, directeur van het Franse onderzoeksinstituut IREF, rekent voor dat de totale schuld van de drie grote Franse banken (BNP, Crédit Agricole en Société Générale) 4700 miljard euro bedraagt, zijnde 250% van het Franse BBP. Ter vergelijking: de totale schuld van de drie grootste Amerikaanse banken (Bank of America, JP Morgan en Citigroup) bedraagt 5860 miljard dollar of 39% van het Amerikaanse BBP.

Als de Franse president of de gouverneur van de Banque de France het van de daken schreeuwen dat zij het Franse banksysteem ten allen tijde solvabel zullen houden dan is dat gewoon niet geloofwaardig. Een zware bankencrisis in Frankrijk gaat de middelen van de Franse staat te boven.