Voka waarschuwt terecht over uitholling indexsprong

De indexsprong van 2 procent die de federale regering volgend jaar wil doorvoeren werd door de werkgevers aanvankelijk op applaus onthaald.

De indexsprong waarbij de brutolonen volgend jaar niet worden aangepast aan de gestegen levensduurte moet de stijging van de loonkosten beperken waardoor de bedrijven aan concurrentiekracht winnen. Maar ondertussen is het enthousiasme aanzienlijk geminderd.

Volgens de Vlaamse werkgeversorganisatie Voka zullen tal van overheidsmaatregelen die neerkomen op prijsstijgingen de index van de consumptieprijzen extra doen toenemen waardoor de indexsprong van 2 procent wordt uitgehold en er eerder sprake is van een indexsprong van 1,5 in plaats van 2 procent. Het gaat over de impact van maatregelen als hoger inschrijvingsgeld voor studenten en duurder openbaar vervoer. Anders gezegd: in plaats van een stijging van de levensduurte à rato van 2 procent niet door te voeren in de lonen wordt die beperkt tot 1,5 procent. Met als gevolg dat de loonkostencorrectie beperkt blijft.

Voka hoopte dat de indexsprong – samen met andere loonlastenverlagingen – de historische loonkostenhandicap van onze bedrijven ten opzichte van de buurlanden zou doen dalen van 16 naar 12 procent. Het zal dus een stuk minder zijn. Meteen rijst de vraag of de indexsprong voldoende is om de concurrentiekracht van de ondernemingen te herstellen.

De bezorgdheid van Voka is terecht. Ten eerste heeft het geen zin een indexsprong door te voeren als die daarna door andere beleidsmaatregelen wordt uitgehold. Op dat vlak is de regering-Michel niet fundamenteel verschillend van de regering-Di Rupo. De vorige federale regering voerde een reële loonstop door voor 2013-2014 en holde het automatisch indexmechanisme uit door een nieuwe berekening, maar dat positief effect op de loonkosten werd gecompenseerd door andere maatregelen. Zo werd begin 2012 de btw op notarissen ingevoerd. Dat leidde tot een inflatieopstoot met als gevolg dat de lonen een maand vroeger moesten worden geïndexeerd. Die vervroegde loonkostenstijging maakte dat de concurrentiepositie van de bedrijven niet echt werd versterkt. Integendeel.

Eigenlijk toont Voka aan dat er meer nodig is dan een eenmalige afgezwakte indexsprong om de concurrentiekracht van de ondernemingen te herstellen. Wanneer we het referentiejaar 2011 nemen – het aantreden van de vorige regering – dan zou de loonhandicap over twee legislaturen tegen 2019 dalen met 6,2 miljard euro. Dat komt neer op een vermindering van de loonkostenhandicap met 25 procent. De werkgevers willen een halvering. Dat wil zeggen dat de regering-Michel nog eens 6,2 miljard euro extra lastenverlagingen moet doorvoeren. De vraag is of ze daar de komende vijf jaar toe bereid is. Als deze regering in de geschiedenisboeken wil als hervormingsregering, is zo’n ingreep nochtans echt wel nodig.