Een meerwaardebelasting op aandelen kan de overheid jaarlijks ongeveer 5,2 miljard euro opleveren, stelt het Leuvens Onderszoeksinstituut voor Arbeid en Samenleving (HIVA). Werkgeversorganisatie Voka schiet de studie af: ‘Dit is een fata morgana’.
Een meerwaardebelasting op aandelen dook recent op in de federale regeringsvorming, waar CD&V de invoering ervan op tafel gooide. Zo’n belasting kan de overheid elk jaar zowat 5,2 miljard euro opleveren, stelt het Leuvens Onderzoeksinstituut voor Arbeid en Samenleving (HIVA) nu in een nieuw rapport.
Opmerkelijk: de studie (pdf) werd uitgevoerd met de steun van het christelijke vakbond ACV.
8,7 miljard uit totale financiële vermogen
Voor het onderzoek ging het HIVA uit van de meerwaarden van aandelen in 2013. Die zouden toen 20,7 miljard euro bedragen. Een meerwaardebelasting van 25 procent, wat overeenstemt met het huidige tarief van de roerende voorheffing, zou de overheid dus 5,2 miljard euro opleveren, ofwel 1,4 procent van het bbp.
Een belasting op de meerwaarde in het totale financiële vermogen, dat naar schatting 35 miljard euro bedraagt, zou 8,7 miljard euro in het laatje brengen. Dat zou neerkomen op 2,3 procent van het bbp.
Hoge inkomens getroffen
Volgens professor Jozef Pacolet, die het onderzoek leidde, zou een meerwaardebelasting op aandelen voornamelijk de hoge inkomens treffen. ‘Rechtstreeks beleggen in aandelen is immers maar weggelegd voor 15 procent van de Belgen’, weet Pacolet. Voor de grootste vermogens zou de meerwaardebelasting de belastingdruk met minder dan vijf procentpunt verhogen.
De onderzoekers benadrukken dat de invoering enkel nuttig zou zijn wanneer die kadert binnen een ruimere fiscale hervorming. Daarin moeten verschuivingen in de volledige belastingmix en de mix van fiscale uitgaven en vrijstellingen worden bekeken.
Mogen we aannemen dat Pacolet toevallig het sterkste beursjaar heeft gekozen in de hoop een meerwaardebelasting aan te prijzen?
Voka schiet studie af
Werkgeversorganisatie Voka noemt de studie zeer misleidend. ‘Het lijkt alsof een meerwaardebelasting een budgettair walhalla zou zijn, terwijl het eigenlijk een fata morgana is’, reageert gedelegeerd bestuurder Jo Libeer.
Professor Pacolet maakt volgens Libeer twee grote fouten. ‘Ten eerste was 2013 een uitzonderlijk sterk beursjaar, zoals die we lang niet hadden gekend. Indien hij bijvoorbeeld de gemiddelde beurswaarde tussen 2008 en 2010 had genomen, dan kwam hij aan zeer negatieve cijfers voor de opbrengst van de meerwaardebelasting. Dus de forse stijging van de beurzen is eerder een uitzondering en wordt vaak afgewisseld met jaren waarin het uitstaand kapitaal zakt. Dan zou de belasting ook helemaal nul zijn. Mogen we aannemen dat Pacolet toevallig het sterkste beursjaar heeft gekozen in de hoop een meerwaardebelasting aan te prijzen?’
‘Een nog grotere fout die Pacolet maakt, is dat hij ervan uitgaat dat al die meerwaardes gerealiseerd worden. Met andere woorden: dat alle Belgen die aandelen bezitten deze eind 2013 zouden verkopen en 25 procent van die belastingen op die meerwaarde betalen. Dit zou dan ook betekenen dat alle Belgische beursgenoteerde bedrijven aan het buitenland verkocht moeten worden, aangezien alle Belgische aandeelhouders hun aandelen moeten verkopen.’
‘Hij houdt er ook geen rekening mee dat wanneer er plots veel verkopers zijn bij een aandeel, die koers ook fors zakt, waardoor de meerwaarde afneemt.’
‘Ten slotte moeten volgens het voorstel van professor Pacolet alle pensioenfondsen dan ook hun aandelen verkopen en hun pensioenbeloftes aan de kleine man niet zullen kunnen waarmaken, zowel voor pensioensparen als voor aanvullend pensioen’, besluit Libeer. (Belga/WB/KVDA)
