Tax shelter is geen alternatief voor cultuursubsidies

Sven Gatz (Open Vld) pleit voor de uitbreiding van de tax shelter naar andere disciplines dan de film. De Vlaamse minister van Cultuur ziet over het hoofd dat zo’n aanpak geen oplossing kan zijn voor de hele Vlaamse cultuursector.

Als iedereen moet besparen, dan ook de cultuursector. Klinkt logisch. Is ook logisch. Bovendien is het blijkbaar makkelijker om besparingen in de culturele wereld te verkopen aan de publieke opinie. Die paar honderd miljoen euro aan subsidies die Vlaanderen in kunsten en erfgoed investeert, zijn immers geen rechtstreekse loonsubsidies. Daardoor doet besparen op het eerste gezicht minder pijn dan pakweg in de welzijnssector. Voeg daaraan toe dat een aantal artistieke experimenten niet echt op veel bijval kan rekenen, en het spreekt voor zich dat de regering-Bourgeois en flink deel van de besparingen hoopt te vinden in de culturele sector.

Minister Gatz lijkt te beseffen dat het geld in de cultuursector echter niet meteen voor het rapen ligt. In een interview met De Standaard breekt een lans voor de uitbreiding van de tax shelter zoals die in de filmsector bestaat. Dat gunstregime biedt aan investeerders een fiscale aftrek die hoger is dan het bedrag dat ze in een film investeren. Gemeten aan het succes van Vlaamse films de jongste jaren, lijkt die aanpak vruchten af te werpen. Al dient gezegd dat filmmakers klagen over hoe weinig van die middelen eigenlijk bij hen terechtkomen.

Vlaanderen kent veel minder de traditie om via sponsoring kunst en cultuur te financieren dan pakweg de VS of Nederland. Op dat vlak zijn onze bedrijven best krenterig. Het idee om de fiscale aftrekmogelijkheden voor bedrijven te vergroten, is in dat opzicht misschien wel goed bekeken. Liberaal Gatz scoort bovendien bij zijn achterban door een fiscaal spoor te openen voor de financiering van de cultuursector. Het enige probleem is: zo’n tax shelter werkt niet voor alle kunstvormen.

Sommige kunstvormen zijn per definitie onrendabel. Investeringen in een boek, een film of een cd vallen sporadisch nog terug te verdienen, maar concerten en in tijd beperkte producties leveren nooit voldoende return op. Hoe kunnen projecten waarmee nooit winst te rapen valt, passen in een constructie met een tax shelter?

De waarheid is: als we willen besparen op cultuur, dan moeten we harde keuzes maken en zal het aanbod verarmen. Wel, het zou goed zijn dat de nieuwe minister aangeeft hoe hij die keuzes wil maken. Het heeft immers weinig zin om de wereld voor te spiegelen dat externe financiering via de tax shelter een alternatief kan zijn voor subsidies.