Nationale Bank: “Belgisch overheidstekort onhoudbaar”

“Het staat buiten kijf dat het Belgische begrotingstekort onhoudbaar is”, waarschuwt de Nationale Bank van België in haar jaarverslag over de Belgische economie in 2009.

“Het tekort moet omlaag omdat anders het vertrouwen van gezinnen, ondernemers en investeerders in de staatsfinanciën in het gedrang kan komen”, zegt Guy Quaden, gouverneur van de Nationale Bank. “Als dat vertrouwen wankelt dan zullen de gezinnen meer sparen, en zullen ze dus minder spenderen. Ook de rente op lange termijn kan stijgen als beleggers vraagtekens zouden plaatsen achter de houdbaarheid van de Belgische overheidsschuld. Een dalende consumptie en stijgende rente zijn nefast voor het herstel.”

De wereldwijde overheidstekorten waren nodig om de steile neergang van de wereldeconomie te breken, en hebben er mee voor gezorgd dat een nieuwe Grote Depressie vermeden kon worden. Maar de balans helt stilaan opnieuw over naar een beleid om die tekorten te verminderen, zegt Guy Quaden. “De negatieve effecten van een hoog overheidstekort worden hoger dan de positieve effecten.”

Rentesneeuwbal

De Nationale Bank noemt het Belgische stabiliteitsprogramma, zoals enkele weken geleden door de federale regering uitgetekend, een eerste nuttige stap in de sanering van de Belgische begrotingen. België wil tegen 2015 opnieuw een begroting in evenwicht afleveren. “De opbrengst van conjuncturele meevallers moet daarbij volledig aangewend worden om het tekort sneller af te bouwen,” adviseert de Nationale Bank.

De sanering wordt geen sinecure. België kan niet meer terugvallen op een rentebonus (dankzij dalende interestlasten) zoals de voorbije 20 jaar. Integendeel, de rentesneeuwbal rolt opnieuw, en een economisch herstel zal onvoldoende zijn om deze rentesneeuwbal af te stoppen. Structurele maatregelen zijn dus nodig, zowel langs de inkomstenkant als langs de uitgavenkant, zegt de Nationale Bank. Vooral langs de kant van de uitgaven moet een tendens, die meer dan 10 jaar oud is, worden doorbroken. In de periode 1998-2009 stegen de overheidsuitgaven met 2,7% per jaar in reële termen, of dus sneller dan de trendmatige stijging van het bbp. Maar het is niet allemaal kommer en kwel, want eerdere saneringsoperaties in België (1984-1990 en 1994-2000) leren dat een begrotingssanering de economie niet noodzakelijk verzwakt.

Gestegen loonkosten De recessie is voorbij, maar het herstel blijft broos en kwetsbaar, want nu nog gebaseerd op het heraanvullen van de bedrijfsvoorraden en de stimuleringsmaatregelen door de overheden. De hoge werkloosheid en de lage bedrijfsinvesteringen zullen nog lang op de groei wegen. De Nationale Bank wijst er in dit verband ook op dat de Belgische loonkosten per eenheid product de jongste jaren forser gestegen dan in de drie buurlanden Frankrijk, Duitsland en Nederland. Deze oplopende loonkostenhandicap is vooral het gevolg van een ongunstigere ontwikkeling van de productiviteit in de Belgische economie. “Het beleid moet op de eerste plaats de economische groei stimuleren”, besluit Guy Quaden.

D.K.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content