BHV wordt gesplitst maar de Vlaams-Waalse tegenstellingen komen snel weer aan de oppervlakte, ook in sociaaleconomische dossiers.
Formateur Elio Di Rupo (PS) staat de komende weken voor vier sociaaleconomische uitdagingen. Hij zal daarbij moeten proberen water en vuur te verzoenen.
1. Financieringswet
De eerste horde is de financieringswet die de geldstromen tussen de deelstaten regelt. De aangepaste nota-Di Rupo maakt de deelstaten verantwoordelijk voor 11,172 miljard euro in de personenbelasting. Dat gebeurt via opcentiemen die de deelstaten kunnen heffen bovenop de federale personenbelasting. Ook zou de bevoegdheid voor een aantal fiscale aftrekken worden overgeheveld naar de deelstaten.
De Vlaamse partijen vinden die fiscale autonomie te klein. Eigenlijk hadden ze op het dubbele gehoopt. En het stelsel via opcentiemen maken de deelstaten onvoldoende verantwoordelijk voor hun beleid, want hun ontvangsten zijn niet afhankelijk van hun economische prestaties.
2. Begroting
Om het begrotingstekort tegen 2015 weg te werken moet er meer dan 20 miljard euro nodig worden gevonden. Partijen als Open Vld en MR willen dat doen door in de uitgaven te snijden, de PS en sp.a denken vooral aan nieuwe inkomsten. De nota-Di Rupo is duidelijk: de inspanning moet voor 70 procent komen van nieuwe inkomsten. Daarmee is België een buitenbeentje in Europa, want de meeste landen zetten vooral het mes in de uitgaven.
Di Rupo kiest vooral voor extra kapitaalbelastingen (hogere roerende voorheffing, een tijdelijke vermogensbelasting,…). Daar is ruimte voor, klinkt het. Nochtans is de impliciete belastingdruk op kapitaal in België de voorbije vijftien jaar met 5,2 procent toegenomen. Dat is sneller dan in de rest van de eurozone. In België worden al jaarlijks voor 32,6 miljard euro aan kapitaalbelastingen wordt geïnd (zoals onroerende voorheffing, registratierechten, successierechten,…). Een nieuwe belastinggolf heeft steevast ook een communautair aspect: het gros van de vermogens bevindt zich in Vlaanderen.
3. Bevoegdheidsoverdrachten
De Vlaamse partijen willen een groot deel van het werkgelegenheidsbeleid naar de deelstaten overgeheveld zien. Het gaat dan bijvoorbeeld over de banenplannen, de budgetten voor lastenverlagingen en een deel van het budget van de RVA, in totaal 4,5 miljard euro. De Franstaligen zien dat al als een grote geste maar vooral CD&V en Open Vld willen meer. Zij willen dat er ook in het werkgelegenheidsbeleid een bonus-malussysteem komt dat deelstaten financieel beloont of bestraft naargelang ze bepaalde niveaus van tewerkstelling al dan niet bereiken. Het is echter nog onduidelijk of PS en cdH te vinden zijn voor een bonus-malus, dan wel of ze enkel een bonus willen invoeren.
4. Langer werken
De Europese Commissie vraagt dat België maatregelen neemt om mensen langer aan het werk te houden. De sociale partners evalueren momenteel het Generatiepact uit 2005, dat de vervroegde uittreding verstrakte. De kans dat de vakbonden en werkgevers eind deze maand met gezamenlijke voorstellen komen om mensen langer aan het werk te houden is klein, want hun onderlinge relatie is sinds de afkeuring van het interprofessioneel akkoord door ABVV en ACLVB zeer slecht. De bal komt dus in het kamp van de formateur terecht en die zal de radicale ABVV-achterban moeten trotseren. (AM)
