Ondernemingen zitten verlegen om personeel en scholen leveren jongeren af die geen werk vinden. Werkgevers willen de vrije studiekeuze inperken, scholen vragen lesgevers uit het bedrijfsleven.
Ondernemingen zitten verlegen om personeel en scholen leveren jongeren af die geen werk vinden. Werkgevers willen de vrije studiekeuze inperken, scholen vragen lesgevers uit het bedrijfsleven.
2500 schoolverlaters staan bij de Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding (VDAB) als jongere met een ‘kansloos’ diploma geregistreerd. Dat betekent dat ze over diploma’s beschikken die weinig tot geen kans op werk bieden.
Die jongeren moeten onmiddellijk na hun schoolcarrière worden omgeschoold. Ondertussen blijven bedrijven steen en been klagen over het gebrek aan gekwalificeerd personeel.
“De VDAB levert goed werk door werkzoekenden via opleiding naar knelpuntberoepen te loodsen, maar die dienst bevindt zich aan het einde van het traject”, zegt Wilson De Pril, directeur-generaal van technologiefederatie Agoria Vlaanderen. “Kijk ook eens naar het begin van het traject: het onderwijs. De interesse voor de zogenaamde harde en technologiegerelateerde richtingen neemt af.”
Voor De Pril het bewijs dat er iets schort met de studiekeuzes in Vlaanderen. “Niet alleen moeten we jongeren en ouders beter informeren over richtingen met toekomst. We moeten ons vragen durven te stellen bij de onbeperkte vrijheid aan studiekeuzes.”
De topman van Agoria benadrukt dat iedereen mag studeren wat hij of zij “intellectueel verkiest. Maar er is ook een responsabilisering nodig van de studenten.”
De Pril heeft hier een opvallend voorstel klaar. Iedereen mag vrij zijn studierichting kiezen, maar als je in het eerste jaar niet slaagt, moet de volgende keuze beperkt worden tot richtingen die aansluiten op zijn talent en nuttig zijn voor de arbeidsmarkt.
In Nederland wordt dit systeem al een tijd toegepast om de instroom naar technische beroepen te stimuleren. De eerste studiekeuze is vrij, maar bij een falen volgt een bindend advies op basis van talent en competenties.
“Wie een diploma heeft dat niet aansluit bij de noden op de arbeidsmarkt moet bij werkloosheid via opleiding in de richting van knelpuntberoepen worden gestuurd”, zegt De Pril. “Desnoods moet het sociale vangnet en dus de werkloosheidsuitkering kleiner worden voor wie met een kansloos diploma op de arbeidsmarkt komt.”
Onderwijsspecialisten vinden de voorstellen om de studiekeuze te oriënteren een goede zaak, maar benadrukken dat het onderwijs mensen nooit volledig kan voorbereiden op een concrete job. Jongeren moeten ook in contact kunnen komen met het bedrijfsleven en de werkvloer.
Dat gebeurt al via werkplekleren maar dat is volgens experts onvoldoende. Zo zouden er meer mensen uit het bedrijfsleven moeten zijn die besluiten naar het onderwijs over te stappen en vice versa. Maar er zijn weinig verhalen bekend van leerkrachten die een belangrijk deel van hun loopbaan buiten het onderwijs doorbrengen. (AM)
