Volgens Jan Smets, gouverneur van de Nationale Bank van België (NBB), heeft de Europese Centrale Bank (ECB) nog voldoende munitie in voorraad om het deflatiespook af te wenden en de economie aan te zwengelen.
“Helikoptergeld ligt niet op de tafel en ik heb er nog geen grondige analyse van gezien”, zegt Smets in een interview met het persagentscahp Bloomberg.
Mochten verregaande maatregelen zich opdringen, denkt Smets veeleer aan nieuwe renteverlagingen of zogenaamde ‘onconventionele maatregelen’.
Helikoptergeld, een concept waarbij gratis geld uitgedeeld wordt aan de bevolking, is nochtans niet zo denkbeeldig als het lijkt. Peter Praet bijvoorbeeld, hoofdeconoom van de ECB, zette eerder al de deur op een kier voor het gratis geld, maar dan wel in ‘extreme situaties’.
Binnen de ECB heerst daarover in ieder geval geen consensus. Zo sprak Klaas Knot, ECB-bestuurder en voorzitter van de Nederlandse centrale bank, zich in een recent interview met De Volkskrant bijzonder negatief uit over de optie ‘helikoptergeld’. “Helikoptergeld is gewoon geld dat je weggeeft, zonder dat daar op onze balans (die van de ECB) iets tegenover staat. De verliezen die dit oplevert zullen uiteindelijk door de belastingbetaler moeten worden opgevuld“, benadrukte Knot.
Uit het interview met Bloomberg lijkt NBB-gouverneur Smets evenmin gewonnen voor het idee van gratis geld. “Indien de financiële omstandigheden het, bij een schok of andere ontwikkelingen, in de toekomst zouden rechtvaardigen, dan hebben we verschillende instrumenten die we kunnen gebruiken. Bijvoorbeeld een rente- of een niet-conventioneel beleid,” aldus Smets.
Smets vervoegt zich zo bij de ECB-toplui die al benadrukten dat de Europese Centrale Bank het monetaire beleid wel verder kan versoepelen indien nodig. Maar het zal even tijd vergen vooral de laatste versoepelingen die er in maart kwamen effect beginnen krijgen, aldus Smets. Nog even geduld, dus.
De ECB besliste vorige maand onder meer om de ‘quantitative easing’ uit te breiden: de centrale bank koopt bijvoorbeeld maandelijks nog meer miljarden aan waardepapier op. Voorts verlaagde de ECB haar voornaamste rentetarieven. De beleidsrente, die met 0,05 procent al nagenoeg op nul stond, ging nu ook effectief naar nul. De banken kunnen zo volledig gratis aan het loket in Frankfurt passeren. De depositorente, dat is de rente die de banken normaal krijgen als ze geld onderbrengen bij de ECB, werd verlaagd van -0,3 naar -0,4 procent. Concreet betekent dat dat de banken in plaats van geld te krijgen, moeten betalen om geld te stallen bij de ECB.
Met bovenstaande maatregelen wil de ECB vers geld in de markten pompen, wat de economie moet stimuleren. “Ik twijfel niet aan de efficiëntie en positieve bijdrage van de nieuwe maatregelen”, benadrukt Smets.(Belga/Bloomberg/BO)
