Nu structureel besparen op een aantal uitgaven en het pensioenstelsel en de werkloosheidsverzekering snel bijsturen levert tegen 2015 miljarden op, zo berekende denktank Itinera.
Elio Di Rupo (PS) wil niet verder gaan dan 51 procent besparingen om de begroting te sanering. De rest moet van nieuwe inkomsten komen. Nochtans beveelt de Europese Commissie 70 procent besparingen en 30 procent nieuwe inkomsten aan.
“In Duitsland zit men zelfs aan 140 procent minder uitgaven,” zegt Ivan Van de Cloot, hoofdeconoom van denktank Itinera, “Daar wordt meer bespaard dan nodig en de extra marge die daar gegenereerd wordt, wordt gebruikt voor belastingsverlagingen. Eigenlijk zou België volgens een zuivere economische logica ook voor 100 procent besparingen in de uitgaven moeten kiezen. De uitgaven exclusief rentelasten zijn in België zijn sinds 1999 met 70 procent toegenomen, in Duitsland met 20 procent.”
Bevriezing van uitgaven
Ivan Van de Cloot en Etienne de Callataÿ, hoofdeconoom bij Bank Degroof, hebben recent berekend wat de budgettaire gevolgen zijn van een recurrente saneringsinspanning in de uitgaven. Die kan al volgend jaar worden ingevoerd. De impact van een belangrijk deel ervan is becijferbaar. Tegen 2015 kan die al een besparing van 14,55 miljard euro opleveren. Dat is twee derde van de saneringsoperatie van 22 miljard euro om de begroting tegen 2015 in evenwicht te brengen.
De vermindering van de uitgaven heeft in eerste instantie betrekking op het bevriezen van de uitgaven in reële termen. Dat wil zeggen dat ze nog altijd kunnen stijgen met de inflatie, wat dus geen sociaal bloedbad met zich meebrengt. Zo kan de reële bevriezing van de niet-sociale overheidsuitgaven tegen 2015 4 miljard euro opbrengen. Sociale uitgaven bevriezen, de vervroegde pensioenleeftijd verhogen van 60 naar 62 jaar, de wettelijke naar 65 jaar, de ambtenarenpensioenen berekenen op 15 laatst gewerkte jaren in plaats van 5 en de werkloosheidsuitkeringen degressiever maken: elk van deze maatregelen levert tegen 2015 een besparing op van minstens 1 miljard euro. De beperking van de uitgaven in de gezondheidszorg zorgt voor 2,85 miljard euro.
Indexsprong overslaan
Bij de niet-berekende Itinera-voorstellen om de uitgaven te beperken vinden we het niet langer indexeren van de uitgaven van de departementen. Het niet-indexeren van de lonen (zowel voor ambtenaren als van werknemers) wordt niet als concreet voorstel naar voor gebracht. Nochtans is er in januari 2012 een indexsprong bij de overheid gepland. Economen zijn het erover eens dat die indexsprong bij de overheid overslaan en de loonindexering in de privé-sector aanpassen (wat de concurrentiekracht versterkt) miljarden kan opbrengen. In combinatie met de opgelijste besparingsvoorstellen is de sanering van 22 miljard euro tegen 2015 wel degelijk haalbaar.
Alain Mouton
