“Er is maar één oplossing: het concurrentievermogen van onze bedrijven herstellen. Zo niet gaat België naar de haaien. Zo simpel is het.” De Limburgse captain of industry Jos Vaessen (66) is aan het eind van zijn Latijn. In een interview met Trends zegt hij wat de meeste ondernemers alleen maar durven te denken.
Vaessen merkt dagelijks hoe moeilijk de Belgische vestigingen uit zijn bedrijvengroep het hebben om bestellingen binnen te halen. “Ik krijg klappen aan de lopende band. Weet u dat ik heel geregeld opdrachten verlies aan Nederlandse bedrijven die hier komen werken? Over de Chinezen of over de Oost-Europeanen spreek ik zelfs niet. In West-Europa is er geen enkel land waar de loonlasten zo hoog liggen als in België. Op dit eigenste ogenblik ben ik zonnepanelen aan het installeren op de daken van mijn Belgische vestigingen. Weet u wie dat werk komt uitvoeren? Duitsers. Ik heb dat nog nooit meegemaakt! Dat is een schok! Ik vind dat verschrikkelijk! Ik heb die opdracht uitbesteed aan een Belgisch bedrijf en dat doet een beroep op Duitse werkkrachten. Waarschijnlijk omdat ik flink druk op de ketel heb gezet om de prijs laag te houden. Dan kun je blijkbaar alleen terecht in Duitsland.”
Ondernemen in België is moeilijk, maar niet onmogelijk. U bent er toch nog?
Jos Vaessen (Vaessen Industries): “Als ik tot de vaststelling kom dat ik niet meer kan concurreren met mijn Belgische bedrijven, dan heb ik maar twee mogelijkheden: verdwijnen of verhuizen. Er is geen alternatief. Momenteel ben ik volop bezig met de ontwikkeling van een nieuwe niche in fotovoltaïsche zonne-energie. Ik denk er ernstig over na of ik het productieproces laat plaatsvinden in België of beter in Nederland. Of in Duitsland. Ik sluit dat zeker niet uit. Pas op, u mag mij niet verkeerd begrijpen. Ik ben nog altijd een chauvinistische Belg. Ik ben trots op de mensen die ik hier werk kan bieden. Maar ik mag ook niet naïef zijn. Hier maar blijven knokken om straks naar beneden te tuimelen? Liever niet.”
Vlaams minister-president Kris Peeters roept alle ondernemers op om te zoeken naar slimme niches, kwestie van onze buitenlandse concurrenten telkens een stapje voor te blijven. Vaessen (schamper): “Die citroen is volledig uitgeperst. Waar halen wij de vermetele hoogmoed vandaan om te denken dat wij met innovatie de wereld kunnen veroveren? Dat is toch om te lachen? Om te kunnen innoveren, heb ik geld nodig. Maar door de hoge loonlasten houden mijn Belgische bedrijven een lagere nettowinst over dan bedrijven in onze buurlanden. Ik kan dus minder dan mijn buitenlandse concurrenten investeren in innovatie. Alles draait om centen. Ik zeg dat niet graag, want dan klink ik als een kapitalist. En ik wil een maatschappelijk geëngageerde industrieel zijn. We moeten winst maken om telkens weer de volgende stap te kunnen doen, om te kunnen investeren in nieuwe technologie, in nieuwe productielijnen, in nieuwe mensen, enzovoort.”
Over uw ondernemerschap bent u doorgaans erg discreet, maar nu ventileert u uw ongenoegen. Bent u aan het eind van uw Latijn? Vaessen: “Ja, u mag dat zo zeggen. Geloof me, we zitten echt diep in de shit. En ik vind het verschrikkelijk dat er zo weinig mensen zijn die zich dat realiseren. De substantiële achteruitgang van de Belgische welvaart is volop bezig. Binnen een jaar of twintig, dertig komen we midden in de armoede. We zijn zó slecht bezig! Als we de concurrentiekracht van onze bedrijven niet herstellen, krijgen we een ontaarde maatschappij. Want wat zal er gebeuren met al die werklozen, denkt u? Ze zullen stelen om aan eten te komen, wat ergens wel te begrijpen is. Dat is de toekomst waar we onvermijdelijk op afstevenen, als er niks verandert.”
C.D.C.
Het volledig interview leest u donderdag in Trends
