De inflatie stijgt in België sneller dan in onze buurlanden. Via de automatische loonindexering zorgt dat voor een ontsporing van de loonkosten. De enige oplossing is een afschaffing van de automatische index.
Vorig jaar bedroeg de inflatie in België 3,4 procent, tegenover 2,2 procent in de eurozone en 1,9 procent in de buurlanden. Slecht nieuws voor onze bedrijven die met deze prijsstijgingen hun concurrentiepositie zien verslechteren. De automatische loonindexering is hier de grote boosdoener.
Stijgende importprijzen leiden tot snel stijgende lonen in vergelijking met het buitenland waar geen automatische loonindexering bestaat. De bedrijven rekenen die stijgende loonkosten verder door in de afzetprijzen, dat leidt tot een nieuwe inflatie-opstoot die opnieuw wordt doorgerekend via de automatische loonindexering. Deze loon-prijsspiraal, die België ook tijdens de jaren ’70 van vorige eeuw heeft gekend, biedt zich opnieuw aan. Het zal de Belgische loonkostenhandicap ten opzichte van de buurlanden nog doen stijgen.
“Bij ons worden de effecten van de stijgende inflatie onmiddellijk doorgerekend, in de buurlanden gebeurt dat met vertraging,” stelt de Leuvense econoom Joep Konings vast, “Uiteraard worden de lonen in Duitsland, Nederland en Frankrijk ook aangepast aan de stijgende levensduurte maar dat gebeurt daar op een onderhandelde manier. Onderschat de impact daarvan niet. Landen zonder automatisch indexeringssysteem bieden bedrijven die willen investeren meer zekerheid. Als Duitsland een loonstijging van 2 procent afspreekt, dan blijft het bij die 2 procent. Een bedrijf dat in België daarentegen voor de komende twee jaar geld opzij zet voor duurzame investeringen kan door een plotse opstoot van inflatie en dus loonkosten verplicht worden om die investering uit te stellen.”
Verdedigers van de automatische index wijzen op het behoud van de koopkracht. Konings is niet onder de indruk: “De indexaanpassingen zijn vooral ten goede gekomen van de insiders, zij die een job hebben. De outsiders en vooral de jongere werklozen blijven in de kou staan want hun kansen op een job verminderen door de stijgende loonkost. De automatische index is asociaal. Daarom moet je die afschaffen, dan zal je meer jobs creëren.”
België is een specialist in halffabrikaten en zal onze bedrijven de komende maanden trouwens extra kwetsbaar maken voor prijsstijgingen, waarschuwt Konings ook: “Onze producten zijn vooral componenten. Als die duurder worden zal je dat moeten doorrekenen aan je afnemers en ga je je veel sneller uit de markt prijzen,” legt Konings uit, “Je kan de extra kost niet afwentelen op de consument. Op zo’n moment komen landen als Hongarije,
Slovakije of Tsjechië in het vizier van Duitsland. Zij hebben een goede infrastructuur, human capital is er aanwezig en ze zijn al sterk geënt op de Duitse economie. Met hun lagere loonkost is de rekening voor de Duitse afnemers snel gemaakt. Duitsland zal de supply chain meer en meer naar die landen heroriënteren. Dat is trouwens al bezig.”
A.M.
