De verantwoordelijken blijven het herhalen : Mons 2015 is positief voor de economische ontwikkeling. Maar welke impact kunnen we echt verwachten van de Culturele hoofdstad van Europa?
‘We moeten stoppen met Mons-bashing’ schreef de krant Le Soir na de publicatie van een artikel uit The Guardian over de inwoners van Bergen die ‘enthousiaster zijn over de komst van Ikea’ dan over de start van Mons 2015 waarvan de officiële opening op 24 januari plaats vindt. Toch heeft de ondeugende Britse krant zijn titel over Ikea niet uitgevonden, de info werd hem toevertrouwd door een woordvoerder van de stad. Ook vergist The Guardian zich niet over de schandalig late opening van de nieuwe musea. Zelfs het belfort, dat nochtans sinds het begin van de maand verlicht is, zal in het beste geval in juni opengaan en misschien zelfs pas in september, wordt er gefluisterd op de werven van de stad.
Ondanks alles biedt de organisatie een aanlokkelijk activiteitenprogramma. De vraag is echter of de organisatoren zullen slagen in hun opzet. De verwachtingen zijn gigantisch en burgemeester Elio Di Rupo (PS) wil zelfs dankzij het imago van de Europese hoofdstad van Cultuur zijn stad een sprong van 20 of 30 jaar laten maken. Hij leende de formule van Martine Aubry, de socialistische burgemeester van het Noord-Franse Rijsel.
‘Lille 2004 heeft ons 10 jaar doen winnen’, zei ze, bescheidener dan Di Rupo. Met een vast werkloosheidscijfer van 20% dat vooral jongeren en ouderen treft, kunnen Mons en de rest van het centrum van Henegouwen wat magie gebruiken om de littekens van de ondergang van de industrie achter zich te laten. Heet de fee “Mons 2015′?
Investeringen
‘Er zal dit jaar een economische impact zijn, maar we moeten ons niet verwachten aan massale jobcreatie of aan duurzame jobs’, vertelt professor Fabienne Leloup (UCL Mons). In 2012 en 2013 heeft de onderzoekster op vraag van het CSEF (Comité subrégional de l’emploi et de la formation – Subregionaal Comité van tewerkstelling en vorming) van de centrumregio van Henegouwen de economische impact van Mons 2015 bestudeerd. En wat na 2015? ‘We zitten in de grootste onduidelijkheid’, stelt Sandra Goret, regionaal secretaris van de FGTB Mons-Borinage vast. ‘Ik heb weet van geen enkele serieuze discussie, geen enkele concrete planning, geen enkele becijferde doelstelling. Voor dit jaar was het al moeilijk antwoorden en cijfers te krijgen.’
Mons 2015 is een investering van 70,5 miljoen euro waarvan 87% uit publieke toelagen komt (voornamelijk de Federatie Wallonië-Brussel en het Waalse gewest), een consequent budget voor een Culturele hoofdstad van Europa die 95 000 inwoners telt. In 2004 was Rijsel (225 000 inwoners) toegekomen met 73 miljoen euro en in 2013 stelde Marseille (850 000 inwoners) het met 91 miljoen euro. Het lijdt geen twijfel dat de Bergenaars en zelfs alle Walen de opbrengst van die investering nauwlettend in het oog zullen houden.
Rijsel
De culturele organisatoren en politieke verantwoordelijken hebben onmiddellijk gemeld dat elke geïnvesteerde euro er zoals in Rijsel zes zou opbrengen. ‘We hebben gezocht hoe de inwoners van Rijsel tot dit cijfer zijn gekomen en we hebben het nooit gevonden’, zegt Fabienne Leloup. Professor Alain Finet, die door Kea Consulting belast is met de evaluatie van de impact van Mons 2015 rekent op een verdrievoudiging of verviervoudiging van de investering. ‘We moeten enkel de lokale impact inschatten’, verklaart hij. ‘Aangezien Bergen kleiner is dan Rijsel heeft het niet hetzelfde ondernemersaanbod. Er zijn vele externe bedrijven betrokken, maar die worden niet opgenomen in de rekening.’
