De Gentse macro-econoom Freddy Heylen plaatst vraagtekens bij die fascinatie voor het Duitse economisch model van loonmatiging, flexibele arbeidsmarkt, focus op export en aantrekkelijke groeicijfers.
“Duitsland is een economie met lage investeringen in vast kapitaal, zowel publiek als privé. Het is een economie met lage investeringen in hoger onderwijs en gemiddelde scores in onderzoek & ontwikkeling”, legt Freddy Heylen uit. “Ondanks de meest uitgesproken loonmatiging steekt Duitsland er niet bovenuit in de creatie van nieuwe banen. Zeker niet als we het aantal gewerkte uren bekijken. Ook de Duitse consumptie blijft zwak. Ik zie geen Duits mirakel.”
We moeten Duitsland dus niet volgen? Weg met loonmatiging? Heylen: “Voor België is dat een moeilijke vraag, want een groot deel van onze export is voor Duitsland bestemd. Als onze loonkosten zich doorzetten in prijzen dan is de bezorgdheid van de Belgische werkgevers terecht. Dat een loonontsporing vermeden moet worden, is een terecht argument. Loonmatiging werkt ook, want de vraag naar arbeid is hoger als de loonkost lager is. Vraag is of kiezen voor loonmatiging op langere termijn het juiste scenario is.”
U twijfelt?
Heylen: “Er zijn twee modellen. Het Duitse model dat banen en de concurrentiekracht via loonmatiging wil behouden. Het kent een minder sterke ontwikkeling van de productiviteit, de koopkracht is ook zwakker, wat zich vertaalt in lagere consumptie. Het alternatieve model vind je in Scandinavische landen. Kapitaalvorming, onderwijs en innovatie doen in die landen de arbeidsproductiviteit en de vraag naar arbeid toenemen. Je combineert werk met hoge lonen, een stijgende productiviteit en je blijft behoorlijk competitief. Daarom stel ik mij de vraag of innovatieve sectoren zich voldoende ontwikkelen in landen die de Duitse weg bewandelen. Houd je in dat geval de zwakkere en minder innovatieve sectoren niet te lang in stand? Worden menselijk kapitaal en talent voldoende beloond?”
Maar de meeste landen blijven toch het Duitse model van loonmatiging volgen.
Heylen: “Als je begint met competitieve loonmatiging, dan dwing je ook je concurrenten hetzelfde te doen. Uiteindelijk hebben velen de lonen gematigd, maar is niemand competitiever geworden. Ondertussen wordt de binnenlandse vraag aangetast, wat de nood aan export verder verhoogt. Dat is een straatje zonder eind.”
A.M./D.K.
Het volledige interview leest u in Trends van deze week
