ECB geeft Grieks reddingsplan alle kansen

© reuters
Patrick Claerhout
Patrick Claerhout redacteur bij Trends

De ECB trekt de noodsteun aan de Griekse banken gedurende een week met 900 miljoen euro op. Daarmee geeft de Europese Centrale Bank alle kansen aan het nieuwe reddingsplan voor Griekenland.

De Griekse banken worden sinds begin dit jaar geconfronteerd met een sluipende bank-run. Tussen januari en begin juli haalden de Grieken circa 40 miljard euro van hun bankrekeningen. Daardoor staat het hele financiële systeem op omvallen. De ECB houdt de Griekse banken al een tijdje recht door noodliquiditeiten toe te kennen, waardoor ze geld in kas hebben.

De voorbije weken hield de ECB die noodlijnen bevroren op 89 miljard euro. Mede daardoor moesten de Griekse banken kapitaalcontroles invoeren en de deuren sluiten. Al bijna drie weken kunnen de Grieken maximaal 60 euro per dag afhalen. Maar zelfs in die omstandigheden raken de banken snel door hun geldvoorraad heen.

3,5 miljard

De Griekse centrale bank had daarom een verhoging van de noodsteun gevraagd. De ECB ging daar op in en besliste gedurende een week 900 miljoen euro extra toe te kennen. Het Griekse parlement keurde dinsdagnacht een rist maatregelen goed die Europa oplegt voor een nieuw financieringsplan. Daarmee was een belangrijke voorwaarde voldaan om de geldkraan verder open te draaien.

Voor ECB-voorzitter Mario Draghi was het ook belangrijk dat hij zekerheid kreeg dat Griekenland op 20 juli een lening van 3,5 miljard euro aan de ECB zal terugbetalen. “Zowel de ECB als het IMF zal op 20 juli betaald worden”, zei Draghi op een persconferentie. “Die zaak is van tafel. De kortetermijnfinanciering van Griekenland is geregeld.”

Eerder op de dag was duidelijk geworden dat Griekenland een beroep kan doen op een Europees overbruggingskrediet. Griekenland heeft tegen maandag 7 miljard euro nodig om enerzijds zijn achterstallige IMF-leningen en anderzijds de ECB-lening terug te betalen. De Europese Commissie kent hiervoor een overbruggingskrediet toe, en dat geld is gevonden in het European Financial Stabilisation Mechanism (EFSM), het reddingsfonds van de EU.

De eurogroep verklaarde zich principieel akkoord met deze brugfinanciering. Maar alle landen van de EU, niet enkel die van de eurozone, moeten hiermee instemmen. Eerst lagen Groot-Brittannië en Tsjechië dwars, maar die landen hun verzet opgegeven. Zij kregen de garantie dat het European Stability Mechanism (ESM), het fonds van de eurozone, het EFSM binnen de drie maanden zal terugbetalen. Ook het Finse parlement, dat heel sceptisch is voor meer steun aan Griekenland, zette vandaag het licht op groen. “Things have changed now”, concludeerde Draghi.

Controles blijven

Het uitbreiden van de noodlijnen voor de Griekse banken, hoewel het een beperkt bedrag betreft, vormt een belangrijk signaal. De ECB geeft ermee aan dat ze gelooft dat er voldoende politieke wil bestaat om het nieuwe reddingsplan voor Griekenland uit te werken en uit te voeren. “We zijn altijd uitgegaan van een scenario dat Griekenland in de eurozone blijft”, zei Draghi.

De beslissing van de ECB geeft de Griekse banken, minstens voor een week, opnieuw wat ademruimte. De dreiging van nakende bankfalingen is afgewend. Meer liquiditeiten kunnen ook de heropening en de normale werking van de banken bespoedigen. Kapitaalcontroles en beperkingen op geldafhalingen zullen sowieso nog een hele tijd blijven.

“De Griekse banken blijven gevoelig voor depositoverlies mochten ze de deuren heropenen”, zegt Anthony Doyle, directeur investeringsbeleid bij de vermogensbeheerder M&G. “Daarom gaan we ervan uit dat de kapitaalcontroles nog heel lang van kracht blijven. Er is nood aan politieke stabiliteit, economische groei en een herkapitalisering van de banken om het vertrouwen van de Grieken in hun financiële instellingen te herstellen.” De vier Griekse grootbanken zijn via het fonds HFSF grotendeels in de handen van de overheid.

Tijdelijke exit

Draghi wees er nog op dat de ECB dit jaar al heel veel gedaan heeft om de Griekse banken voor liquiditeitsproblemen te behoeden. De blootstelling van het eurosysteem (alle centrale banken van de eurozone tezamen) aan de Griekse banken is volgens hem opgelopen tot 130 miljard euro, dat is meer dan deposito’s die de Grieken nog hebben uitstaan bij hun banken (120 miljard euro). “De kritiek dat we te weinig gedaan hebben om de Griekse banken te stutten, is onterecht”, aldus de ECB-voorzitter.

Morgen moet al een nieuwe horde genomen worden op weg naar het derde hulpprogramma voor Griekenland. Dan moet het Duitse parlement zich uitspreken over de onderhandelingen met Griekenland. Duitsland is de grootste schuldeiser en financier van Griekenland.

De Duitse minister van Financiën Wolfgang Schäuble herhaalde vandaag dat een tijdelijke exit van Griekenland uit de eurozone volgens hem een betere oplossing is. Op die manier zou een deel van de schulden van Griekenland kunnen worden kwijtgescholden. Volgens de regels van de eurozone is een schuldvermindering onder de vorm van een haircut op de nominale waarde van obligaties niet toegelaten, aldus Schäuble.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content