De kafkaiaanse vliegroutes van Zaventem

Airbus in Zaventem © Belga
Wolfgang Riepl
Wolfgang Riepl redacteur bij Trends

De heibel over de vliegroutes boven Zaventem is weer helemaal terug. Het Brussels Gewest verstrengt zijn milieunormen, Vlaams minister van Mobiliteit Ben Weyts (N-VA) roept een belangenconflict in. Dat op een moment dat de luchthavenuitbater 1 miljard euro wil investeren in de uitbreiding van Zaventem.

Het is weer fikse ruzie tussen het Brussels en het Vlaams Gewest over Zaventem. De Brusselse minister van Milieu Céline Fremault (cdH) wil vanaf volgend jaar de tolerantiedrempels voor geluidsoverlast laten vallen. Die laten vliegtuigen toe overdag negen decibel en ‘s nachts zes decibel meer lawaai te produceren dan de Brusselse regelgeving toelaat.

Maar in juni werden de luchtvaartmaatschappijen gebrieft: het is daarmee gedaan. Fremault wil vanaf volgend jaar de wetgeving strikt toepassen. Volgens haar kabinet kregen de luchtvaartmaatschappijen de voorbije jaren ruimschoots de tijd voor de omschakeling naar stillere toestellen.

Als de piloot de boete wil vermijden en de instructies van Belgocontrol niet volgt, kan hij zijn vlieglicentie verliezen

Maar Arnaud Feist, de CEO van de luchthavenuitbater Brussels Airport Company, ziet daarmee het aantal boetes “maal vijf” gaan. “Een op de drie vluchten zal een boete krijgen.” Onder meer in het VRT-programma Terzake bleef Feist op dezelfde nagel kloppen. “De regelgeving is kafkaiaans. Een piloot volgt de richtlijnen die hij kreeg van Belgocontrol, maar krijgt toch een boete van het gewest. Als de piloot de boete wil vermijden en de instructies van Belgocontrol niet volgt, kan hij zijn vlieglicentie verliezen. Buitenlandse luchtvaartmaatschappijen in Zaventem moeten aan hun hoofdkantoor uitleggen dat ze boetes krijgen omdat ze de regels volgen.”

Het aantal boetes dat Feist vermeldde lijkt hoog. In 2015 telde Zaventem 239.000 vliegbewegingen. Volgens Le Vif-L’Express gaf het Brussels Gewest sinds 2000 720 boetes, voor een totaal bedrag van 15 miljoen euro, waarvan 2 miljoen euro effectief werd betaald. Minister Fremault belooft een nauwere opvolging van de boetes. Luchtvaartmaatschappijen vechten de boetes bovendien juridisch aan.

Wachten op nieuwe vliegwet

Minister van Mobiliteit Ben Weyts (N-VaA) riep een belangenconflict in. Op die manier wordt de maatregel van het Brussels Gewest – de verstrenging van de geluidsnormen – alvast zestig dagen opgeschort. De zaak komt nu voor het overlegcomité van de federale en de gewestelijke regeringen. Weyts stelt dat Vlaanderen overlast van 7000 extra vluchten zou krijgen door de wijziging in Brussel.

In het federale regeerakkoord staat dat er een federale vliegwet moet komen. Die zou een einde moeten maken aan de heisa over de vliegroutes. De federale overheid zou het dossier weer in handen nemen en de gewesten niet langer vrij spel geven. Federaal minister van Mobiliteit François Bellot (MR) meldt dat zijn kabinet in alle discretie aan die nieuwe vliegwet timmert. Maar volgens critici in de oppositie en de meerderheid treuzelt Bellot. Er had al lang een voorstel voor een nieuwe vliegwet moeten zijn.

Brusselse en Waalse banen

De lawaaierige manoeuvres staan ook niet los van de uitbreidingsplannen van de luchthavenuitbater Brussels Airport Company. Die ontvouwde de voorbije weken een toekomstplan tot 2040. Zaventem zou kunnen groeien tot 40 miljoen passagiers (2015 was een voorlopig recordjaar met 23,5 miljoen passagiers), goed voor 60.000 nieuwe rechtstreekse en onrechtstreekse banen (een verdubbeling). Brussels Airport Company belooft ook voor 1 miljard euro investeringen te doen de volgende jaren.

Het Brussels Gewest toont zich een bijzonder koele minnaar van de luchthavengroei. Minister van Economie en Tewerkstelling Didier Gosuin (Défi) liet in Terzake weten dat Zaventem enkel voor Vlaanderen belangrijk is. Hij noemt een verhuizing van de luchthaven “onvermijdbaar”, omdat die te dicht bij het Brusselse stadscentrum zou liggen. En nog: “Nauwelijks een tiende van de werknemers op de luchthaven zijn Brusselaars.”

Didier Gosuin (64) draait al decennia mee in het Brusselse politieke circuit en is ook waarnemend burgemeester van Oudergem sinds 1995. De partij Défi is de opvolger van het FDF. Achter de aanval op de luchthaven kan dus ook een Franstalige agenda schuilen.

Een recente Voka-studie ontkracht de cijfers van Gosuin en duidt op het belang van de luchthaven, ook en zeker voor de Brusselaars. De luchthaven levert 3000 rechtstreekse banen aan Brusselaars en 2400 aan Walen. Dat is meer dan de tewerkstelling in de zwaar gesubsidieerde luchthavens van Charleroi en Luik samen. De 3000 Brusselse banen betekenen 15 procent van de totale rechtstreekse tewerkstelling in Zaventem. Dat is de helft hoger dan wat Gosuin beweert.

Het aantal boetes zal door de strengere Brusselse wetgeving significant stijgen

Daarnaast zijn er nog de indirecte banen: de luchthaven is goed voor 20.000 directe, en 40.000 indirecte banen. “Juridische stabiliteit voor Brussels Airport betekent ook stabiliteit voor de duizenden jobs voor Brusselaars”, benadrukt Voka. Twee grote luchtvrachtmaatschappijen verdwenen of slankten fel af. Saudia Cargo was in 2008 nog goed voor 80.000 ton vracht, maar stopt er nu helemaal mee. Singapore Airlines Cargo zakte van 95.000 ton in 2008 (toen de grootste vrachtvervoerder) naar 16.000 ton dit jaar. Daarmee sneuvelden 790 rechtstreekse banen. De werkgeversvereniging benadrukt het belang van een duidelijke vliegwet. Voka roept de gewesten en de federale overheid op tot samenwerking.

Een van de investeerders die het nog ziet zitten in Zaventem is DHL. Het investeert het komende voorjaar 114 miljoen euro in een vernieuwing van de hub op de luchthaven. Dat is goed voor 400 rechtstreekse en onrechtstreekse banen, meldt de Voka-studie. “Het aantal boetes zal door de strengere Brusselse wetgeving significant stijgen”, zucht Koen Gouweloose, algemeen directeur van de hubs van DHL in de Benelux en Frankrijk, en voorzitter van de vereniging van luchtvaartmaatschappijen in Zaventem Belgian Air Transport Association (BATA). “Maar ik heb geen weet van bedrijven die nu al hun activiteiten zouden hebben teruggeschroefd als gevolg van die beslissing. Of van bedrijven die dat plannen als de verstrengde Brusselse regelgeving van kracht wordt”, zegt Gouweloose.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content