Tussen nu en 2014 verlaten 300.000 Vlamingen de arbeidsmarkt. Activering van werklozen en gerichte opleiding volstaan niet om ze te vervangen, zeggen experts.
Extra buitenlandse werknemers zijn nodig, maar het debat over het asielbeleid overschaduwt de discussie over de noodzaak van economische migratie.
De asielcrisis heeft het migratiedebat meer en meer verengd tot wat men humanitaire migratie noemt. Aandacht voor arbeidsmigratie is er amper. “De discussie over regularisaties en naturalisaties heeft het debat over economische migratie ondergesneeuwd”, zegt Anton Van Assche van Unizo, “Terwijl veel werkgevers om arbeidskrachten blijven smeken.”
Ondanks de recessie is het aantal openstaande vacatures bij de verschillende arbeidsbemiddelingsdiensten (VDAB, Forem en Actiris) opgelopen tot meer dan 70.000 in totaal. Werkgevers en arbeidsmarktspecialisten verwijzen ook naar de recente studie van de Leuvense hoogleraar Luc Sels. Die voorspelt dat er de komende vier jaar 300.000 Vlamingen de arbeidsmarkt verlaten. Die moesten allemaal vervangen worden. Een deel van het probleem kan worden opgelost door beleidsmaatregelen als het ontmoedigen van vervroegde uittreding, maar dat is niet voldoende.
“Dagelijks zijn er bedrijven wier activiteiten onder druk komen te staan omdat ze geen personeel vinden. Wij zoeken die werkkrachten in landen van waaruit we ze op een ethisch verantwoorde manier naar hier kunnen halen”, zegt Jan Denys van Randstad. ” Maar het asieldebat maakt een objectieve analyse zeer moeilijk. Alles valt onder dezelfde noemer terwijl wij pleiten voor noodzakelijke migratie. Economische migratie maakt trouwens slechts 15 procent van alle migratiestromen uit.”
In België staat de linkerzijde huiverig tegenover arbeidsmigratie. Een partij als de PS legt vooral de nadruk op het humanitaire aspect. Tegelijk bestaat er een groot wantrouwen tegen economische migratie die de lonen onder druk zou zetten en deloyale concurrentie betekent voor de Belgische werkzoekenden. Onderzoek wijst nochtans uit dat migratie geen negatief effect heeft op de tewerkstelling en de lonen niet onder druk zet.
Critici van economische migratie beweren ook dat werkgevers enkel geïnteresseerd zijn hooggeschoolde migratie, maar die ontkennen dat. Wel benadrukken ze dat de kansen van bijvoorbeeld asielzoekers op onze arbeidsmarkt klein blijven. Een op de vijf leefloners zijn niet-EU-burgers. Van de niet-EU-burgers is in België 30 procent werkloos, het hoogste cijfer van de EU. Uit een studie van het CSB die werd uitgevoerd na de grote regularisatie van 2000, bleek dat maar de helft van de geregulariseerde nieuwkomers werk had gevonden. Nochtans zijn velen onder hen hooggeschoold. Denys: “De verschillende regularisatiegolven veroorzaakten een aanzuigeffect maar veel van die mensen zullen het blijvend moeilijk hebben op de arbeidsmarkt.”
