Nu de wereld opnieuw een financiële crisis doormaakt, bracht Trends vijf eminences grises van het Belgische bankwezen samen voor een grondige discussie. Theo Peeters (BBL en KBC), Herman Verwilst (ASLK en Fortis), Andre Bergen (KBC), Eric Boyer (ING) en Jean-Louis Duplat (CBFA) blikken terug en vooruit.
Wat zijn de verschillen tussen de financiële crisis van 2008 en die van 2011?
Theo Peeters: “De problemen van 2008 liggen nog altijd op tafel, Maar eigenlijk is de toestand moeilijker dan drie jaar terug. In 2008 kon de overheid nog op een geloofwaardige manier de banksector ondersteunen. Intussen zijn de schulden van de privésector doorgeschoven naar de publieke sector, die daardoor fors verzwakt is. Zo zijn we van een bankencrisis in een crisis van de overheidsfinanciën terechtgekomen. Het probleem is verschoven, maar zeker niet opgelost.”
Herman Verwilst: “De situatie is nu erger. In 2008 ging het om toxische producten op de balans van de banken, vandaag gaat het over overheidsobligaties. Ik vind het onbegrijpelijk dat de overheden het zover hebben laten komen dat een overheidsobligatie een risicovol product is geworden. Had men twaalf maanden geleden erkend dat Griekenland een probleem was dat moest geïsoleerd worden om besmetting te voorkomen, dan had de wereld er vandaag anders uitgezien. Door niet te beslissen heeft men de twijfel doen toenemen.”
André Bergen: “Voor mij maken 2008 en 2011 deel uit van dezelfde crisis. De banken waren in 2008 het kanarietje in de steelkoolmijn. De kern van het probleem is dat het Westen een groot deel van zijn welvaart heeft opgebouwd op basis van schulden. Volgens een statistiek in de krant De Tijd zou de globale schuldgraad van België – gezinnen, bedrijven en overheid – in verhouding tot het bbp een van de hoogste in de wereld zijn. Die schuld van de ene naar de andere verschuiven biedt geen oplossing meer. We moeten de schuldgraad afbouwen, en dat zal pijn doen. Want dat betekent dat we ons leefpatroon moeten herzien.”
Eric Boyer: “Het structurele schuldenprobleem oplossen wordt een lang en pijnlijk proces. Onze westerse samenleving steunt op een aantal pilaren: democratie, ondernemerschap en vrijhandel. Maar die combinatie vertoont een aantal zwakke punten. Democratie zorgt er bijvoorbeeld voor dat politici om de vijf jaar herverkozen moeten worden. Het is voor hen dan ook gemakkelijker geld uit te geven dan een spaarpotje aan te leggen. Bovendien heeft de wereldhandel sinds de jaren negentig een geweldige expansie gekend. De wereld is heel open, waardoor het moeilijker is globale begrotingstekorten op te lossen. Een nationale aanpak volstaat niet langer. Maar de leiding, het bestuur blijft een zaak van nationale staten. Het systeem botst op zijn eigen beperkingen. We staan voor een geweldige uitdaging.”
Jean-Lous Duplat: “Heren bankiers, ik vind het iets te gemakkelijk om de overheid met de vinger te wijzen. Ik vraag me af of de bankiers wel lessen getrokken hebben uit de crisis van 2008. Ik vind dat er nog altijd weinig bankiers zijn die een duidelijk ‘mea culpa’ hebben laten horen. Daardoor pakt iedereen de banksector aan. Het Waalse Gewest bijvoorbeeld wil nu de banken zelfs laten betalen voor hun selfbankingapparaten. Men wil de banken uitpersen, terwijl de sector eigenlijk de kans moet krijgen om zich te herpakken. Er is nood aan nieuw businessmodel en een terugkeer naar de kernbusiness. Er is niets verkeerd aan klassiek bankieren: het inzamelen van spaargeld om kredieten te verlenen.”
PC/DK
Het volledige interview vindt u deze week in Trends.
