De euro was een dure fout en de Griekse exit is een kwestie van tijd, oordeelt Alan Greenspan. De 89-jarige oud-voorzitter van de Amerikaanse centrale bank neemt geen blad voor de mond. “Hoe eerder Griekenland uit de euro stapt, hoe beter voor iedereen.”
Alan Greenspan was voorzitter van de Federal Reserve van de Verenigde Staten van 1987 tot 2006. Zijn vuurdoop was de beurskrach van 1987. Sinds zijn vertrek bij de Fed, vlak voor de allesverwoestende crisis in 2008 uitbrak, heeft Greenspan een adviesbureau in Washington. In zijn kantoor aan de bruisende Connecticut Avenue komt hij net zo kalm en beheerst over als in zijn jaren als voorzitter van de Federal Reserve. Op zijn 89ste is hij nog altijd goed bij de pinken en hij volgt het nieuws op de voet.
De crisis heeft Greenspan tot nieuwe inzichten gebracht. De Europese eenheidsmunt roemde hij in 2001 in een spreekbeurt nog als “een gezonde munt”. Nu noemt hij de euro een dure fout. De Duitse en de Nederlandse economie waren beter af geweest zonder de euro, zegt Greenspan: “Was de invoering van de euro een fout? O ja. Is de eurozone te ontvlechten zonder gevolgen? Dat is twijfelachtig.”
Eens euroland, altijd euroland
Maar de Griekse exit is slechts een kwestie van tijd, zegt Greenspan. “Hoe eerder Griekenland uit de eurozone stapt hoe beter voor iedereen. Het kwam frauduleus binnen en had er nooit deel van moeten uitmaken.” Greenspan verwacht niet dat een Griekse exit de monetaire unie uiteen doet vallen. “Twee jaar geleden dacht dat ik dat wel. Het grootste deel van de Griekse schuld is nu in handen van soevereine landen.” Dat is volgens hem minder gevaarlijk dan wanneer ze in privéportefeuilles zou zitten. “Maar dat betekent niet dat er geen grote verliezen kunnen zijn voor die landen. De Duitsers zien niet in hoe ze terugbetaald kunnen worden. Met goede redenen. Ze krijgen hun geld niet terug. Hetzelfde geldt voor andere nettogeldschieters.”
De Duitsers staan met hun rug tegen de muur, redeneert Greenspan. “Bondskanselier Angela Merkel is zeer bezorgd over de politieke aanpak van de eurocrisis. Ze denkt dat de mark sterk opgewaardeerd wordt bij een terugkeer naar de oude valuta’s. De Duitse exportoverschotten en banen zullen dan verdwijnen. Gezien de politieke situatie in Duitsland is dat een ongewis scenario.”
Het mechanisme waarmee de eurozone eventueel kan worden ontvlochten is “zeer bewust weggelaten” uit het verdrag van Maastricht, zegt Greenspan. “Ik heb het verdrag van het begin tot het einde gelezen. Als een land eenmaal in de eurozone zit, kan het er eigenlijk niet uit.” De invoering van de euro werd gedreven door politieke motieven. “De verwoestingen van de twee wereldoorlogen op Europese bodem was de dominante drijfveer van de oprichters van de muntunie”, zegt hij. “Ze wilden een munt die mensen zou samenbrengen en een eerste stap zou vormen op weg naar politieke consolidatie. Een eenheidsmunt als garantie om een herhaling van de Eerste en de Tweede Wereldoorlog te voorkomen.”
Greenspan zegt dat culturele kwesties de eurozone echter vanaf het begin verdeelden. Maar die kwamen pas aan de oppervlakte toen de wereldeconomie tot stilstand kwam. “Als ze allebei lid waren van de eurozone zouden de Italianen zich wel gaan gedragen als de Duitsers, dacht men. Dat was een grove misrekening. Griekenland, Portugal, Spanje en Italië staken zich tot over de oren in de schulden en kwamen daar dankzij de wereldwijde economische opgang ook mee weg. Alles wat een land kon produceren, raakte in die tijd ook verkocht. Het concurrentievermogen deed er niet toe.”
Gerben van der Marel in Washington
Het volledige interview leest u deze week in Trends
