‘Zonder oplossing voor de Arco-coöperanten is de verkoop van Belfius een illusie’

“Als minister van Financiën Johan Van Overtveldt Belfius voor goed geld wil verkopen, moet er eerst een oplossing komen voor de Arco-coöperanten”. Dat liet Patrick Claerhout, bankenspecialist van Trends, in oktober vorig jaar al optekenen.

Aangezien een oplossing voor de Arco-coöperanten nog lang niet in zicht is, blijft ook een verkoop van Belfius veraf.

Hieronder leest u een licht bijgewerkte versie van een opiniebijdrage van Patrick Claerhout, bankenspecialist van Trends, die op 13 oktober 2014 in Trends verscheen.

Minister van Financiën Johan Van Overtveldt bevestigde kort na de eedaflegging vorig jaar zijn grenzeloze geloof in de vrije markt door meteen de privatisering van Belfius aan te kondigen. Onder de vorige regering kon het met Belfius nog een aantal kanten uit. Ofwel bleef de staatsbank zelfstandig, ofwel werd ze deels of volledig naar de beurs gebracht, ofwel werd ze verkocht. De centrumrechtse regering-Michel schrapt al zeker de eerste optie.

Geen taak van de overheid

Dat het geen taak van de overheid is om een bank te exploiteren, daar zijn heel wat waarnemers het over eens. Politieke bemoeienis (of onkunde) en financiële instellingen, het is een gevaarlijke cocktail gebleken. Al dient opgemerkt dat het met respectabele instellingen als de ASLK of het Gemeentekrediet maar verkeerd liep toen ze in de financiële logica van een beursgenoteerde groep verstrikt geraakten.

Maar goed, Belfius moet dus verkocht worden. Klein probleem: er staat niemand te dringen om een Belgische bank te kopen, en al zeker niet als het een grootbank is die nog redelijk wat issues te regelen heeft. Belfius is het voorwerp van een ingrijpende herstructurering, waarbij 900 jobs sneuvelen en 300 miljoen euro kosten weggeknipt worden. Of de bank erin slaagt een nieuw, rendabel businessmodel te ontwikkelen, zal nog moeten blijken.

Probleem Dexia

Een tweede probleem: Belfius werd in 2011 uit Dexia gehaald en nam een omstreden portefeuille obligaties ter waarde van 18 miljard euro mee. Die erfenisportefeuille is nu nog altijd 10 miljard euro groot, de kwaliteit ervan is onduidelijk, en ze moet de komende jaren verder afgebouwd worden.

800.000 coöperanten

Last but not least: onder zijn 2 miljoen klanten telt Belfius bijna 800.000 Arco-coöperanten. Die mensen hebben te horen gekregen dat ze niet al hun verloren centen zullen terugzien. Bovendien blijkt uit het dossier van de belangenvereniging Deminor overduidelijk dat ze misleid zijn, zowel door Arco als door de instelling die hun de aandelen verkocht heeft (Bacob en later Dexia, de voorgangers van Belfius). De kans is groot dat minstens een aantal klanten zich tegen de bank keert, en dat kan commercieel nefast zijn voor Belfius.

Timing

Als België een goede prijs wil vangen voor Belfius, dan is timing van levensbelang, weet Van Overtveldt. Maar dan moet hij wel de timing in eigen handen houden. Over het businessmodel en de kwaliteit van de activa van Belfius kan er snel duidelijkheid komen. Maar de afwikkeling van Arco dreigt een moeizaam en langdurig proces te worden. Deminor eist voor de rechtbank minstens de initiële inleg voor de coöperanten terug, aangevuld met een intrestvergoeding. De overheid wil maar 40 procent van het uitstaande kapitaal vergoeden, en dat vindt Van Overtveldt zelf al aan de hoge kant. Een van beide partijen zal water in de wijn moeten doen, of we komen er op korte termijn niet uit.

Minister Van Overtveldt zei in oktober vorig jaar dat het Arco-dossier bij voorkeur afgehandeld moet zijn voor de verkoop van Belfius. Laat die ‘bij voorkeur’ maar vallen. Zonder voldragen oplossing voor de Arco-coöperanten zal geen enkele geïnteresseerde overnemer bereid gevonden worden centen op tafel te leggen voor de staatsbank. Niemand is zo gek om een bedrijf over te nemen met het risico dat bijna de helft van de klanten uit onvrede opstapt.

Patrick Claerhout