Bedrijven die werken met klassieke strategische plannen en jaarbudgetten moeten opletten. Hun voorspellingsmodellen zijn onbetrouwbaar in een omgeving die gekenmerkt wordt door grote onzekerheid en snelle veranderingen.
“Een leider die denkt dat hij de toekomst kent of kan voorspellen, is een serieuze dwaas”. Dat stellen Derrick Gosselin en Bruno Tindemans in een boek waarin ze de technieken van het toekomstdenken in Vlaanderen trachten bekend te maken.
“We willen in de eerste plaats aantonen dat er in de toekomst variaties mogelijk zijn”, zegt Tindemans, “Vaak weigeren mensen die variabiliteit te zien. En dat is nefast, je dreigt als organisatie blind en doof te worden.”
Zo gaan managers die hun jaarbudget opstellen uit van een beperkt aantal parameters en economische prognoses, die veelal een extrapolatie van cijfers, trends of gebeurtenissen uit het verleden inhouden. In een complexe omgeving houdt dat gevaren in.
Gosselin: “Wie maar één toekomst voor ogen houdt, wie maar één strategisch plan hanteert, merkt veranderingen in de omgeving niet tijdig op. Dergelijke organisatie dreigt verrast te worden.”
Een mooi voorbeeld is Fortis, dat zo vasthield aan zijn strategische focus om een van de leidende banken in Europa te worden dat alle signalen of informatie die niet in dit kader pasten, vakkundig werden genegeerd. Tindemans: “Had je in 2007 aan de top van Fortis gevraagd wat hun scenario was in geval van liquiditeitsproblemen, ik vermoed dat ze eens goed gelachen zouden hebben.”
Strategisch debatteren en toekomstscenario’s bedenken kan de oplossing bieden. “Bedrijven kunnen beter uitgaan van verschillende scenario’s die zich in de toekomst kunnen ontwikkelen. Door die toekomstscenario’s in kaart te brengen zien ze de implicaties van hun beslissingen, en kunnen ze vandaag betere beslissingen nemen”, zegt Gosselin.
Het uiteindelijke doel van toekomstdenken in een bedrijfscontext is te komen tot een robuuste strategie, d.w.z. een strategie die bestand is tegen onvoorziene schokken.
PC
Lees het volledige gesprek met Derrick Gosselin en Bruno Tindemans over hun boek ‘Toekomstmakers. De kunst van vooruitdenken.’ in Trends van deze week.
