Marc De Vos

‘Hou op met de Trumpfobie’

Marc De Vos Columnist

Het is veel gemakkelijker een buitenlandse vijand te maken dan de eigen straat schoon te vegen. Dat zegt Marc De Vos, directeur van denktank Itinera.

‘The European Union is going down the drain into irrelevance but instead decides to pick a fight with me! Sad!!’ Neen, dit is geen tweet van @realDonaldTrump. Maar het zou er een kunnen zijn. Want Europa verliest zich in een wanhopige Trumpfobie.

Ik was onlangs in Warschau voor een lezing over grondrechten. Tijdens het diner klaagden topadvocaten en rechters over het verval van de Poolse rechtsstaat. Rechtscolleges worden gefnuikt en gepolitiseerd. Het parlement ligt aan de ketting. Het medialandschap verschraalt. De journalisten worden bang. De bevolking haakt af. Toen ik mijn disgenoten vroeg wat ze daartegen zelf ondernamen, volgden alleen zuchten en gemompel. Men doet blijkbaar voort zolang het brood op de plank komt.

Over naar Donald Tusk, de Poolse president van de Europese Unie, die de Verenigde Staten van president Trump tot een bedreiging voor zijn Unie heeft uitgeroepen. En dus ook de man die zijn geboorteland ziet afglijden naar autarchie, die lijdzaam toeziet hoe Hongarije met Rusland danst, die machteloos aanschouwt hoe Rusland heel Oost-Europa en de Baltische lidstaten infiltreert en die Roemenië en Bulgarije tot quasi-maffiastaten laat vervallen. Ik heb ook bedenkingen bij de ongeleide en geïmproviseerde acties van Donald Trump. Maar Europa ziet wel de splinters in het Amerikaanse oog, maar niet de balk in het eigen oog.

‘Hou op met de Trumpfobie’

Europa wil de rest van de wereld de les spellen in democratie en mensenrechten, terwijl het die zelf negeert wanneer het zo uitkomt. Kijk naar de vrijage met China. Trump blaast wat over handel en ineens kijken we allemaal naar de Chinezen als broeders en behoeders van de globalisering. Niet te geloven. Het communistische China is de fundamentalistische versie van ‘Amerika eerst’. Het speelt het spel van de globalisering alleen ter meerdere ere en glorie van de communistische partij, de Chinese staat en staatsbedrijven. Het voert niet alleen handel, het steelt, vervalst en subsidieert er ook op los. We staan erbij en kijken ernaar, in de hoop dat we toch allemaal rijker worden en China geleidelijk zal verwesteren. Kiezen tussen de trumpiaanse VS en het communistische China is niet kiezen tussen de pest en de cholera, maar tussen de griep en de kanker. Overigens: China sluit dissidenten op en is wereldkampioen doodstraf. Ik zie geen Europese leiders daarover schelden.

Europa leest Amerika de levieten over mensenrechten, maar betaalt Turkije miljarden om die rechten zelf niet te moeten toepassen. Ik ben ook geen fan van de wilde grensblokkades die Trump opdringt aan een groep moslimlanden, maar die beperkte en wellicht tijdelijke maatregel verzinkt in het niets tegenover het collectieve morele failliet van de Europese Unie in de vluchtelingencrisis. Wat is het gezag van politieke leiders die liever een duivelspact sluiten met een proto-totalitair Turkije dan de eigen verantwoordelijkheid op te nemen? Datzelfde Turkije is overigens nog altijd een officiële kandidaat-lidstaat van de Unie. Surrealisme tot de zoveelste macht.

De morele verontwaardiging van de Europese politieke en media-elite tegenover Trump en co is dus bijzonder selectief. Maar ze is wel bijzonder handig. Het is veel gemakkelijker een buitenlandse vijand te maken dan de eigen straat schoon te vegen. Daarin kan Trump nochtans een objectieve bondgenoot zijn. Veel te lang heeft Europa kunnen surfen op de politieke, economische en militaire welwillendheid van de VS. Als de Unie zichzelf nog een toekomst toedicht, is dit het moment om die in handen te nemen. Als de Unie daadkracht toont, zal ze in de VS een sterke partner vinden: onder het laagje vernis van Trump, zitten diepe gemeenschappelijke wortels en dito belangen. Die komen heus wel bovendrijven.

Het is veel gemakkelijker een buitenlandse vijand te maken dan de eigen straat schoon te vegen

Laten we ophouden met elke uitspraak en daad van Trump tot buitenaardse proporties te dramatiseren. Zijn regering is amper in werking. Hij betaalt leergeld. Hij heeft de impulsieve dadendrang van een dealmaker. President, parlement en administratie moeten elkaar nog vinden en uitbalanceren. De VS van Donald Trump zijn alleen een bedreiging voor een Europese Unie die stikt in zelfgenoegzaamheid en onmacht. Voor een Unie met ambitie en visie zijn de VS een grote kans. Grijp ze en de Europese kiezers zullen weer in Europa geloven. Grijp ze niet en ze zullen Europa afstraffen. Dan worden de beledigende boutades van Trump zeker werkelijkheid.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content