Als een onderneming wil overgaan tot herstructureringen heeft ze daar in ons land geen toestemming voor nodig. Maar ze moet wel steeds dieper in de beurs tasten.
Herstructureren in België is duurder geworden en de procedures voor collectief ontslag duren steeds langer. Dat blijkt uit een studie van het advocatenkantoor Claeys & Engels, dat de herstructureringen geanalyseerd heeft waarbij het de voorbije tien jaar betrokken was.
“De kostprijs van een herstructurering is voor de werkgever sinds 2004 met 20 procent gestegen voor de bedienden en met 6 procent voor de arbeiders”, zegt Jean-Paul Lacomble, partner bij Claeys & Engels. “Dat verschil komt deels omdat de sociale partners vaak overeenkomen om de harmonisering van de opzegtermijnen voor arbeiders en bedienden door te voeren door aan de arbeiders een aanvulling op de werkloosheidsvergoeding toe te kennen, waarop geen bijdragen voor de sociale zekerheid moeten worden betaald. Het resultaat is voor de begunstigden misschien identiek, maar het valt duidelijk goedkoper uit voor de werkgevers.”
Een andere, verrassender verklaring is dat de kostprijs van de brugpensioenen voor arbeiders afgenomen is. “Dat komt omdat de wetgever het systeem van hoofdelijke (forfaitaire) sociale bijdragen vervangen heeft door een systeem gebaseerd op percentages. De werkgever betaalt 10 procent van de sociale bijdrage op de brugpensioenen die op 60 jaar toegekend worden, maar 50 procent als het brugpensioen ingaat op 50 jaar”, preciseert Lacomble. “Daardoor daalde de kostprijs van het brugpensioen voor de laagste inkomens (vaak arbeiders) en steeg hij voor de hoogste inkomens (vaak bedienden).”
Hoelang duurt het om de procedure voor collectief ontslag af te ronden? De jongste twee jaar lagen gemiddeld 112 dagen tussen het ogenblik dat de werkgever zijn ‘intentie’ tot herstructurering te kennen geeft en de afsluiting van het sociaal akkoord in het kader van de procedure-Renault. Dat is een maand meer dan in 2004 (80 dagen).
“Vooral de eerste fase in de procedure, de consultatie van de ondernemingsraad, duurt veel langer”, analyseert Lacomble. “Sinds 2004 is die verlengd van gemiddeld 39 tot 83 dagen.”
Daarvoor zijn er twee redenen. “De eerste is nobel, omdat ze raakt aan de essentie van het overleg”, gaat de advocaat voort. “De werkgever krijgt steeds meer vragen. Hij wordt echt op de rooster gelegd over zijn strategie, die hij ook cijfermatig moet aantonen. Dat neemt tijd in beslag.”
De tweede reden is tactisch: de vakbonden gebruiken de consultatie om de krachtsverhoudingen vast te leggen voor de officiële onderhandelingsperiode over het sociaal plan begint. “Vaak beginnen de onderhandelingen al officieus van bij de consultatie”, stelt Lacomble vast. “Als er geen vooruitgang geboekt wordt, kan de werkgever die eerste fase niet afsluiten.”
Benoit July
